%0 Journal Article %T ارزیابی تغییرات کاربری اراضی و اثرات آن بر فرسایش خاک در حوضه بالادست سد یامچی اردبیل، با استفاده از الگوریتم تصمیم‌گیری چند معیاره ARAS و روش‌های نوین سنجش از دور %J پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی %I انجمن ایرانی ژئومورفولوژی %Z 22519424 %A مددی, عقیل %A فعال نذیری, مهدی %A پیروزی, الناز %D 2022 %\ 09/23/2022 %V 11 %N 2 %P 52-70 %! ارزیابی تغییرات کاربری اراضی و اثرات آن بر فرسایش خاک در حوضه بالادست سد یامچی اردبیل، با استفاده از الگوریتم تصمیم‌گیری چند معیاره ARAS و روش‌های نوین سنجش از دور %K فرسایش %K تغییرات کاربری %K MCDM %K روش شی‌گرا %R 10.22034/gmpj.2022.315438.1314 %X تغییرات کاربری اراضی، یکی از عوامل مهم در ایجاد فرسایش خاک است و در سال‌های اخیر، تاثیر متقابل تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک به یک نگرانی عمده زیست‌محیطی تبدیل شده است. از این‌رو، هدف پژوهش حاضر، بررسی تغییرات کاربری‌های مختلف و ارزیابی اثرات تغییرات کاربری‌ها بر فرسایش خاک، در حوضه بالادست سد یامچی، می‌باشد. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش، ابتدا نقشه کاربری اراضی با استفاده از روش شی‌گرا برای دو دوره-ی 2000 و 2021، تهیه شده است. در مرحله بعد لایه‌های اطلاعاتی سایر عوامل مؤثر برای فرسایش خاک حوضه در محیط GIS تهیه گردید. ارزش‌گذاری و استاندارد‌سازی لایه‌ها با استفاده از تابع عضویت فازی و وزن‌دهی معیار‌ها، با بهره گیری از روش CRITIC انجام شد. تحلیل و مدل‌سازی نهایی با استفاده از الگوریتم چند معیاره ARAS، صورت پذیرفت. نتایج این پژوهش نشان داد، بیشترین میزان مساحت در سال 2000 مربوط به مراتع خوب و متوسط، به ترتیب با 42/237 و 27/137 کیلومتر مربع و در سال 2021، مربوط به مراتع ضعیف و خوب به ترتیب با 98/199 و 98/109 کیلومتر‌مربع می‌باشد. با توجه به نقشة پهنه‌‌بندی فرسایش سال 2000 به ترتیب 65/10 و 59/29 درصد و طبق پهنه‌بندی فرسایش 2021 به ترتیب 37/11 و 52/31 درصد از مساحت شهرستان در دو طبقة بسیار پرخطر و پرخطر قرار دارند. به طور کلی می توان گفت، عمده دلایل افزایش مقدار فرسایش در سطج حوضه مورد مطالعه، افزایش اراضی زراعی (دیم و آبی)، اراضی بایر، مراتع ضعیف و نواحی انسان ساخت و کاهش سطح مراتع خوب و متوسط می‌باشد. %U https://www.geomorphologyjournal.ir/article_150446_e950a06623ab3470592cb08d8fd9f8d5.pdf