%0 Journal Article %T تأثیر خزه‌ها بر ایجاد و توسعه‌ی لاپیه‌ها‌ی حفره‌ای در سنگ‌های کربناته %J پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی %I انجمن ایرانی ژئومورفولوژی %Z 22519424 %A جباری, ایرج %A شیرزادی, سعید %D 2018 %\ 11/18/2018 %V 1 %N 3 %P 1-12 %! تأثیر خزه‌ها بر ایجاد و توسعه‌ی لاپیه‌ها‌ی حفره‌ای در سنگ‌های کربناته %K کلید‌واژه‌ها: لاپیه %K کارن %K خزه %K کارست %K انحلال %K ژئومورفولوژی %R %X ازجمله اشکال کارست سطحی، حفره‌های کوچک انحلالی روی سنگ‌ها هستند که در اصطلاح لاپیه‌های حفره‌ای نامیده می‌شوند. در ایجاد لاپیه‌های حفره‌ای، عواملی چون، اثر قطره‎های باران، انحلال سنگ در محل تقاطع درزها و تبلور نمک مؤثر هستند. در این پژوهش اثر خزه‎های سطح سنگ در ایجاد این اشکال بررسی شده است. بر این اساس حداکثر ابعاد هر کدام از خزه‌ها، به‎همراه حداکثر ابعاد حفره‌ی سنگی موجود در زیر 414 مورد از خزه‌ها با استفاده از دستگاه کولیس اندازه‌گیری شد. سپس رابطه‎ی تعداد خزه‎های سطح سنگ با تعداد حفره‎های زیر آنها در شرایط رویشی خزه‎ها روی دو نوع سنگ کربناته با آزمون کای‎دو بررسی شد. برای نشان دادن تأثیر شکل خزه‎ها در شکل حفره‎های زیر خزه‎ها نیز، ابعاد حفره‌ها به ابعاد خزه‌ها محاسبه و اختلاف آنها در شرایط مختلف سطح سنگ شامل، جنس، شیب و جهت سنگ با استفاده از آزمون تی جفتی در سطح معنادار 5/0 بررسی شد. نتایج نشان داد که بین ابعاد خزه‌ها و ابعاد حفره‌های سنگی زیر آنها، همبستگی معناداری وجود دارد. در زیر 70 درصد خزه‌هایی که روی سنگ آهک رشد کرده بودند، حفره‎ی سنگی قابل اندازه‌گیری مشاهده شد. در حالی‎که در نمونه‌های مربوط به سنگ دولومیت، تنها در زیر 20 درصد خزه‌ها حفره‌ی سنگی قابل انداره‌گیری مشاهده شد؛ ولی آزمون تی جفتی درباره‎ی آنها به نتایج مثبتی منجر نشد و از این رو تلاش شد این آزمون درباره‎ی مرحله‎ی تحول به‎اجرا گذاشته شود. درنتیجه آزمون نشان داد در شرایطی که لاپیه‎ها رشد می‎کنند، شکل آنها و به‎ویژه، عمق آنها با خزه‎های رویی تطابق پیدا می‎کنند. %U https://www.geomorphologyjournal.ir/article_77878_4cfb38c23d848ded92e491c666a65c25.pdf