ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی نقش منابع کارستیک توسعه یافته در توانمندی های ژئوتوریسمی شهرستان کامیاران
یکی از مناطقی که پتانسیل بالایی در زمینه توسعه ژئوتوریسم و صنعت گردشگری دارد، مناطق کارستیک است. شهرستان کامیاران یکی از مناطقی است که در سازندهای کارستیک قرار گرفته است و همین عامل سبب شده تا این شهرستان دارای انواع مناظر کارستیک باشد. با توجه به موارد مذکور، در این تحقیق به تحلیل عوامل موثر در توسعه لندفرمهای کارستیک و همچنین تاثیر نقش لندفرمهای کارستیک در توسعه ژئوتوریسم شهرستان کامیاران پرداخته شده است. این تحقیق بر مبنای روشهای توصیفی و تحلیلی میباشد. دادههای تحقیق شامل نقشههای زمینشناسی 1:100000، نقشههای توپوگرافی 1:250000، مدل رقومی ارتفاعی 30 متر و همچنین اطلاعات کتابخانهای و اطلاعات حاصله از بازدیدهای میدانی میباشد. این تحقیق از دو مرحله انجام شده است که در مرحله اول با استفاده از روش کوبالیکوا و بومی به شناسایی و ارزیابی ژئوسایتها پرداخته شده و در مرحله دوم نیز با استفاده از مدل تلفیقی منطق فازی و ANP مناطق کارستیک توسعه یافته شناسایی شده است. نتایج حاصله از ارزیابی ژئوسایتها بیانگر این است که مناطق غربی و جنوب غربی شهرستان کامیاران دارای بیشترین تعداد ژئوسایتها هستند و ژئوسایتهای این مناطق از جمله دره پالنگان دارای بالاترین امتیاز هستند. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده، بخش زیادی از شهرستان کامیاران، خصوصا مناطق غرب و جنوب غربی این شهرستان را مناطق کارستیک توسعه یافته دربرگرفته است. با توجه به موارد مذکور، یکی از دلایل توان توریستی بالای شهرستان کامیاران، وجود منابع کارستیک توسعه یافته است.
https://www.geomorphologyjournal.ir/article_141403_5f27f630aa8a24cd9d157b350d8c5d83.pdf
2021-12-22
1
18
10.22034/gmpj.2021.284818.1273
ژئوتوریسم
توانمندی های ژئوتوریسمی
منابع کارستیک
توسعه کارست
شهرستان کامیاران
عطرین
ابراهیمی
ebrahimiasad955@gmail.com
1
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز.
AUTHOR
داود
مختاری
d_mokhtari@tabrizu.ac.ir
2
استاد ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز.
LEAD_AUTHOR
شهرام
روستایی
roostaei@tabrizu.ac.ir
3
استاد ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز.
AUTHOR
افراسیابان، ا.، 1377. اهمیت مطالعات و تحقیقات منابع آب کارست در ایران، مجموع مقالات دومین همایش جهانی آب در سازندهای کارستی، کرمانشاه
1
بابلیموخر، ح.، رامشت، م.ح.، ۱۳۹۸. ارزیابی توانمندیهای ژئوتوریستی منطقۀ تشان شهرستان بهبهان بر اساس روش پرالونگ به منظور دستیابی به توسعۀ پایدار، فصلنامه جغرافیای طبیعی، سال ۱۲، شماره ۴۳، صص ۷۰-۵۳
2
جعفری، غ.، منفرد، ف.، رستمنژاد، ژ.، رضائی، خ.، ۱۳۹۴. ارزیابی پتانسیلهای بالقوه ژئوتوریسم در منطقه اورامان با استفاده از روش رینارد، دو فصلنامه ژئومورفولوژی کاربردی ایران، سال ۲، شماره ۴، صص ۵۸-۴۴
3
سلمانی، م.، فرجی سبکبار، ح.، ناظمی، م.، اروجی، ح.، 1394. ارزیابی توانمندی ها و کاربری های ژئومورفوسایت ها (مطالعه موردی: ژئومورفوسایت های شهرستان طبس)، فصلنامه پژوهش-های جغرافیای انسانی، دوره ۴۷، شماره 91، صص 177 – 192
4
سیف، ع.، جعفری اقدم، م.، جهانفر، ع.، 1393. ارزیابی و تهیه نقشه آسیب پذیری آبخوانهای کارستی با استفاده از مدل COP (مطالعه موردی: آبخوان کارستی گلین در استان کرمانشاه)، پژوهشهای کمی ژئومورفولوژی، سال ۳، شماره ۳، صص ۷۹-۶۵
5
شایان، س.، عمونیا، ح.، رحیمی هرآبادی، س.، ۱۳۹۵. ارزیابی و مدیریت جامع ژئومورفوسایتهای کارستیک با استفاده از تلفیق مدلهای ارزیابی )مطالعة موردی: غار چال نخجیر در استان مرکزی)، فصلنامه گردشگری و توسعه، سال ۷، شماره ۹، صص ۱۳۶-۱۱۸
6
صالحی، ل.، ۱۳۹۷. شناسایی لندفرمهای کارستیک مستعد در توسعه صنعت ژئوتوریسم (مطالعه موردی: بخش اورامان)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، واحد سنندج
7
عباسی، م.، محمدی، ا.، 139). ارزیابی و تهیه نقشه آسیبپذیری آلودگی آبخوان کارستی مانشت با استفاده از مدل ریسک، پژوهشهای ژئومورفولوژی، سال ۲، شماره ۱، صص ۱۶۸-۱۵۵
8
مختاری، د.، ۱۳۹۶. ژئوتوریسم: شاه کلید حفاظت و ساماندهی توانمندیهای جوامع محلی با نمونههایی از شمال غرب ایران، مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی، سال ۲۸، شماره ۳، صص ۵۸-۳۶
9
مختاری، د.، روستایی، ش.، احمدی، م.، ۱۳۹۸. بررسی نقش فرایندهای ژئومورفولوژیک در ایجاد ژئومورفوسایتهای منطقۀ حفاظت شدۀ مانشت، بانکول و قلارنگ با روش پریرا، مجله جغرافیا و توسعه، سال ۱۷، شماره ۵۴، صص ۲۰۴-۱۸۵
10
مختاری، د.، کرمی، ف.، بیاتی خطیبی، م.، 1390. شناسایی اشکال مورفوژنتیک فعال در گردنه پیام با هدف برنامهریزی ژئوتوریسم، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال ۲۶، شماره ۴، صص ۹۲-۶۷
11
مددی، ع.، همتی، ط.، 1394. پهنهبندی قابلیت کارست زایی با استفاده از مدل منطق فازی (مطالعه موردی: منطقه نمک آبرود شهرستان چالوس)، دو فصلنامه ژئومورفولوژی کاربردی ایران، دوره 3، شماره 5، صص 102-89
12
مقصودی، م.، گنجائیان، ح.، ابراهیمی، ع.، 1397. نقش ژئوسایتها در توسعه گردشگری پایدار مناطق (مطالعه موردی: شهرستان کامیاران)، دومین همایش ملی میراث فرهنگی و توسعه پایدار
13
نکویی صدری، ب.، 1391. آغازی بر مطالعه ژئومورفوسایتها، همایش ملی ژئومورفولوژی و زیستگاه انسان، انجمن ایرانی ژئومورفولوژی
14
Bollobani, E., Uruci, R. 2019. Geotourism potentials of the National Park “Mali i Tomorrit”, International Journal of Geoheritage and Parks, V 7 (1), p 15-23
15
Bouzekraoui, H., Barakat, A., Touhami, F., Mouaddine, A., & Youssi, M. 2017. Inventory and assessment of geomorphosites forgeotourism development: a case study of BouOulli valley. Journal of AREA, 4, 145-158.
16
Brilha, J. 2011. Geological heritage and European geoparks in Portgal, Proceedings of the VIII uropean Geoparks Conference, Idanha-a-Nova, 14-16 September, Portugul.
17
Comanescu. L. A. Nedelea, R. Dobre. 2012. The Evaluation Of Geomorphosits from the Ponoare protected area, Journal of Geography, Vol, XI.
18
Kubalíková, L. 2013. Geomorphosite assesment for geotourism purposes, Czech Journal of Tourism 2 (2)
19
Kubalíkova, L. 2019. Assessing Geotourism Resources on a Local Level: A Case Study from Southern Moravi (CzechRepublic), Resources 2019, 8(3), 150; https://doi.org/10.3390/resources8030150
20
Kubalíkova, L., Kirchner, K. 2016. Geosite and Geomorphosite Assessment as a Tool for Geoconservation and Geotourism Purposes: a Case Study from Vizovická vrchovina Highland (Eastern Part of the Czech Republic), Geoheritage, 8:5–14
21
Kumar, U., Kumar, B., Neha, M.. 2013. Groundwater Prospects Zonation Based on RS and GIS Using Fuzzy Algebra in Khoh River Watershed, Pauri-Garhwal District, Uttarakhand, India. Global Perspectives on Geography (GPG), Vol. 1: 37-45.
22
Pereira,D., Dias, G. 2008. Master's course on Geological Heritage and Geoconservation. European Geologist.
23
Vujicic, M., Vasiljevic, D., Markovic, S., Hose, T., Lukic, T., Hadzic, O., Janievic, S. 2011. Preliminary Geosites Assessment Model (GAM) and Its Application on Fruska Gora Mountain, Potential Geotourism Detinarion of Serbia; Acta Geographica Slovenica, V 51.2, 361–377.
24
ORIGINAL_ARTICLE
ارتباط بعد فراکتال با شاخصهای دبی و رسوب در حوزههای آبخیز استان ایلام
تحقیقات انجامشده در جهان بیانگر رابطه نزدیکی بین رفتار پدیدههای جهان طبیعی با الگوهای هندسی یا بعد فراکتال آنها است. هدف از این پژوهش بررسی ارتباط ابعاد فراکتال با شاخصهایی نظیر دبی سیل و دبی رسوب و حساسیت واحدهای سنگشناسی در محدودههای حوزههای آبخیز استان ایلام می-باشد. جهت دستیابی به نتایج بهتر بهمنظور یکسانسازی شرایط محیطی و مقایسه آماری از مقادیر ویژه دبی آب و رسوب استفادهشده است. نتایج بهدستآمده نشان داد که بین بعد فراکتال سازندها و مقاومت آنها به فرسایش ارتباط معنادار و معکوس برقرار میباشد و با افزایش مقاومت سازند تراکم آبراهه در واحد سطح و بعد فراکتال آن کاهش مییابد، بین بعد فراکتال حوزههای آبخیز موردمطالعه با دبی ویژه آب ارتباط معنیداری وجود ندارد؛ ولی بین عدد فراکتال و دبی رسوب ویژه ارتباط معنادار و مستقیم در سطح ۵ درصد وجود دارد، بهنحویکه با افزایش تراکم آبراهه در واحد سطح دبی رسوب ویژه افزایش مییابد. بیشترین مقادیر بعد فراکتال مربوط به حوزههایی است که ازنظر سنگشناسی بسیار حساس تا حساس هستند، (نظرآباد معادل 48/1، دویرج معادل 49/1) و کمترین مقدار آن مربوط به حوزههایی است که ازنظر سازندهای زمینشناسی مقاوم تا نیمه مقاوم هستند، (کلم معادل 14/1 و چم گز 11/1). با توجه به نتایج بهدستآمده و همبستگی آماری بیش از 95% بین بعد فراکتال و دبی رسوب میتوان در سایر حوزه-های فاقد آمار با محاسبه بعد فراکتال، دبی ویژه رسوب را برآورد نمود ولی این پیشبینی برای دبی ویژه آب مقدور نمیباشد.
https://www.geomorphologyjournal.ir/article_141065_12a9ecf29529e9736084e0c8fba30a03.pdf
2021-12-22
19
39
10.22034/gmpj.2021.296421.1304
پارامترهای کمّی
بُعد فراکتال
شاخص های هیدرولوژی و رسوب
استان ایلام
مهتاب
علیمرادی
m.alimoradi@stu.yazd.ac.ir
1
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری ، گروه مرتع و آبخیزداری ، دانشگاه یزد ،ایران
AUTHOR
محمدرضا
اختصاصی
mr_ekhtesasi@yazd.ac.ir
2
استاد گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، ایران
LEAD_AUTHOR
مهدی
تازه
mehditazeh@gmail.com
3
استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، ایران
AUTHOR
حاجی
کریمی
haji.karimi@gmail.com
4
دانشیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایران
AUTHOR
احمدی. ح و فیضنیا. س (1378). سازندهای دوره کواترنر (مبانی نظری و کاربردی آن در منابع طبیعی)، انتشارات دانشگاه تهران، جلد اول.
1
احمدی. ح و فیضنیا. س (1385). سازندهای دوره کواترنر (مبانی نظری و کاربردی آن در منابع طبیعی)، انتشارات دانشگاه تهران.
2
اختصاصی، م.ر. (1394)، مقدمهای بر فراکتال، ژئومورفولوژی کمی، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد.
3
محمدی خشوئی.م و اختصاصی.م.ر (1398)، مقایسهی بعد فراکتال و ویژگیهای ژئومورفولوژیک در مدیریت حوزه آبخیز عقدا، پژوهشهای فرسایش محیطی، بهار 1398، صص 62-84.
4
فتاحی.م.ه و کامیاب .س، (1397)، انطباق سنجی خواص ژئومورفولوژیک حوضه آبریز و ویژگی های چند فراکتال شکل آبراهه، مجله تحقیقات منابع آب ایران، سال چهاردهم شماره ۵ (پیاپی ۴۷، زمستان ۱۳۹۷).
5
محمدی.م، اختصاصی.م.ر، طالبی.ع و حسینی.ز.ا، (1398)کاربرد بعد فراکتال در تحلیل حساسیت پذیری سازندهای زمین شناسی مناطق خشک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز دشت یزد- اردکان)، نشریه مهندسی اکوسیستم بیابان، پیاپی ۲۴ (پاییز ۱۳۹۸).
6
اسماعیلی. ح.ا و خیری. س (1385). کارگاه مقدماتی آموزش نرمافزار 5/11 SPSS، دانشگاه علومپزشکی مشهد.
7
افشانی. ع.ر (1387). آموزش کاربردی SPSS در علوم اجتماعی و رفتاری ، دانشگاه یزد، چاپ چهارم،ص 146-145.
8
پیری،ع.ا.، حبیب نژاد،م.، احمدی،م.ض.، سیلمانی،ک.، مساعدی،ا. (1384) .«بهینهسازی رابطه دبی آب و رسوب در حوضه معرف امامه»، پژوهشنامه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خزر، سال سوم، شماره سوم.
9
ایلدرمی.ع.ر و سپهری.م، (1397)، فرسایش پذیری سازندهای زمین شناسی با استفاده از تحلیل بعد فرکتال شبکه زهکشی (مطالعه موردی: دامنه های شمالی همدان)، پژوهش های ژئومورفولوژی کمی سال ششم بهار 1397 شماره 4 (پیاپی 24)
10
جدول ستون چینهشناسی ایران (اختصاصی اقتباس از فیضنیا).
11
سازمان جغرافیایی ارتش.
12
طهماسبی،ز، زال.ف و ا. احمدی خلجی. (1394)، ریختشناسی تورمالین در گرانیتهای مشهد (g2) با استفاده از آنالیز فراکتال و تئوری اجتماع با انتشار محدود (DLA)، مجله بلورشناسی و کانیشناسی ایران ، سال بیست و سوم، شماره 3.
13
عدل.ا و مهروند. ص (1383). « بعد فرکتالی و مشخصات هیدرولوژیکی حوزههای آبخیز»، اولین کنگره ملی مهندسی عمران، NCCE1383، دانشگاه صنعتی شریف.
14
عدل.ا و مهروند.ص (1378)، فرکتالها درحوزه های آبخیز مجموعه مقالات پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف، معاونت پژوهشی 1378.
15
علمیزاده.ه، ماهپیکر.ا و سعادتمند.م، (1393)، بررسی نظریه ی فرکتال در ژئومورفولوژی رودخانه ای: مطالعه ی موردی زرینه رود، پژوهش های ژئومورفولوژی کمی، سال سوم، پاییز 1393، شماره 2 (پیاپی 10).
16
علیمرادی.م، اختصاصی .م.ر، تازه.م و کریمی.ح (1397)، محاسبه بعد فراکتال سازندهای زمین شناسی و بررسی ارتباط آن با حساسیت سازندها، فصلنامه پژوهش های جغرافیای طبیعی، پیاپی ۱۰۴ (تابستان ۱۳۹۷).
17
علیمرادی.م، اختصاصی .م.ر، تازه.م و کریمی.ح (1397)، مقایسه تراکم و بعد فراکتال شبکه های زهکشی در مقیاس و دقت های مختلف (مطالعه موردی: حوزه های آبخیز استان ایلام)، پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، پیاپی ۱۹ (بهار و تابستان ۱۳۹۸).
18
علیمرادی.م، اختصاصی .م.ر، تازه.م و کریمی.ح (1395)، بررسی ارتباط پارامترهای کمی و بعد فراکتال الگوهای ژئومورفولوژی و سازندهای زمینشناسی در ارتباط با شاخصهای هیدرولوژی و رسوب(مطالعه موردی: حوزههای آبخیز استان ایلام)، محمد رضا اختصاصی، مهندسی منابع طبیعی- آبخیزداری، دانشگاه یزد.
19
محمدی استادکلایه.ا، مساعدی. ا و حشمت پور. ع (1386) .«تعیین مناسبترین روش برآورد رسوب معلق در، ایستگاه هیدرومتری قزاقلی رودخانه گرگان رود».مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان،ج4.
20
ملکشاهی. م (1391).« بررسی رابطه بین میزان رواناب و رسوب با پارامترهای فیزیکی و بعد فراکتال در حوزههای آبخیز»، پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته مهندسی منابع طبیعی، آبخیزداری، دانشگاه یزد.
21
ملکشاهی. م، طالبی. ع. و ثبوتی. س(1391).« بررسی روابط خطی و غیرخطی بین بعد فراکتال و دبی متوسط سالانه؛ مطالعه موردی رودخانههای استان لرستان»، سومین همایش ملی مدیریت جامع منابع آب، انجمن مهندسی آبیاری و آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، 20 و 21 شهریورماه 1391.
22
میرزایی.م.ر، عرب خدری.م, فیض نیا. س, احمدی.ح، (1384)، مقایسه روش های آماری برآورد رسوب معلق رودخانه ها، منابع طبیعی ایران، تابستان 1384 , دوره 58 , شماره 2 ; از صفحه 301 تا صفحه 313 .
23
نیکویی.ا و حیدری.م و طالب بیدختی.ن و حکمت زاده.ع.ا،(1378)،هندسه فراکتالی در مهندسی رودخانه : ایدهها، مفاهیم اساسی و دستاوردها،چهارمین کنگره ملی مهندسی عمران،تهران
24
Horton,R.E.,1945,Erosional Developments of Streams and Their Drainage Basin;Hidrophysical Approach to Quantitative Morphology: Geol .Soc.Am.Bull.,v.56,p.275-370.
25
Bi, L., H. He, Z. Wei, and F. Shi. 2012. “Fractal Properties of Landforms in the Ordos Block and Surrounding Areas, China.” Geomorphology s175–176: 151–162. doi:10.1016/j.
26
geomorph.2012.07.006.
27
Jörn H. Kruhl. (2013). Fractal-geometry techniques in the quantification of complex rock structures: A special view on scaling regimes, inhomogeneity and anisotropy. Journal of Structural Geology, 46(2013) 2-21 .
28
La Barbera, P. and Rosso, R. (1989) On the fractal dimansion of stream network. Water Resources Research, 25 (4), 735-741.
29
Mandelbrot, B.B (1967) How long is the coast of Britain? Statistical self-similarity and fractional dimension. Science 156: 636–638.
30
Pelletle r, Jon D. (1999)." Self-organization and scaling relationships of evolving river networks "Jornal april10, Geophisical research, pages 7359-7375.
31
Turcotte D.L (1994) Fractal theory and the estimation of extreme floods. Journal of Research of the National Institute of Standards and Technology. 99: 377–389.
32
Turcotte D.L and Greene L (1993) A scale-invariant approach to flood-frequency analysis. Stochastic Hydrology and Hydraulics. 7: 33–40.
33
Zhang S, Guo Y, Wang Z (2015) Correlation between flood frequency and geomorphologic complexity of rivers network – A case study of Hangzhou China. Journal of Hydrology. 527 (2015): 113–118. https://doi.org/10.1016/j.jhydrol.2015.04.060.
34
B.Alik, " A Study On Designing Methods And Fractal Coded Designs In Architecture," Master Thesis, Kocaeli University, 2015.
35
Ö. Ediz, " A Generative Approach In Architectural Design Based On Fractals," PhD, Natural of Science Institute, ITU, 2003.
36
İlhan, " Fractal Geometry Analysis of Urban Tissue Morphological Change: The Case Study of Bursa, vol. 4, Architecture and Life, no. 1, pp. 117-140, 2019.
37
Liebovitch.L.S and Toth.T, 1989, A fast algorithm to determine fractal dimensions by box counting, Volume 141, Issues 8–9, 20 November 1989, Pages 386-390 .
38
Sung, Q. C., and Y. C. Chen. 2004. “Self-Affinity Dimensions of Topography and Its Implications in Morphotectonics: An Example from Taiwan.” Geomorphology 62 (3–4): 181–198. doi:10.1016/j. geomorph.2004.02.012.
39
Turcotte, D. L., (1992), "Fractals and chaos in geology and geophysics", Cambridge Univ, Press, Cambridge, 275 pp.
40
ORIGINAL_ARTICLE
شناسایی نواحی مستعد سیلاب در استان گلستان با استفاده از تصاویر سنتینل و مدلسازی هیدرولیکی
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی بازه زمانی عقب نشینی آب از پهنههای سیلابی مربوط به سیلاب سال 1398 استان گلستان با استفاده از تصاویر سنتینل و همچنین مدلسازی پاسخ مناطق مستعد به سیلاب به تغییرات دبی رودخانه در بخشی از گرگانرود با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS میباشد. با استفاده از تصاویر Sentinel-1 در بازههای قبل، حین و بعد از سیلاب، تغییر جریانات سطحی و روند آب گرفتگی بررسی شده است. در مرحله بعد به کمک دادههایی نظیر ضریب مانینگ و مقادیر دبی پیک سیلاب برای دورههای بازگشت 25، 50 و 100 ساله از نرم افزار HEC-RAS استفاده شده است. مقایسه تصاویر سه ماه بعد از وقوع سیلاب با تصاویر یک ماه بعد از وقوع نشان میدهد که کانالها و مجاری، مزارع و دشتهای سیلابی واقع در نواحی مرکزی دشت گرگان بین یک تا سه ماه بعد از اتمام سیل همچنان تحت آب گرفتگی قرار داشتند. نتایج مدل نیز نشان داده است سرعت جریان در دشتهای سیلابی سمت راست که میزان شیب آنها از دشتهای سیلابی سمت چپ بیشتر بوده، افزایش داشته است. همچنین در دورههای بازگشت 25 و 50 ساله، اگر بستر کانال رودخانه به طور مرتب لایروبی شود و رسوبات تجمعی از کف آن حذف شوند، حجم سیلاب از بستر اصلی رودخانه تجاوز نمیکند، و فقط در دوره بازگشت 100 ساله و بالاتر از آن شاهد آب گرفتگی محدودههای خارج از بستر رودخانه خواهیم بود. به کارگیری دو تکنیک سنجش از دور و مدلسازی هیدرولیکی میتواند در جهت انجام اقدامات بازدارنده و کاهش شدت سیلاب راه گشا باشد.
https://www.geomorphologyjournal.ir/article_141063_ea0ab55d253918a92930ecd332996543.pdf
2021-12-22
40
56
10.22034/gmpj.2021.311053.1311
مدیریت سیلاب
برنامه ریزی محیطی
HEC-RAS
Sentinel-1
اکرم
نمازی راد
nedamohseni63@yahoo.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد.
AUTHOR
ندا
محسنی
nedamohseni@um.ac.ir
2
استادیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
سید رضا
حسین زاده
srhosseinzadeh@um.ac.ir
3
دانشیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد.
AUTHOR
حجازی، ا.، اندریانی، ص.، الماس پور، ف.، مختاری اصل، ا.، 1394. استفاده از تکنیکهای تصمیمگیری چندمعیاره و سنجش از دور در محیط GIS برای بررسی مناطق حساس به وقوع سیلاب درحوضه لیقوان چای. هیدروژئومورفولوژی، دوره 2، شماره 3، صص 61-80.
1
روستائی، ش.، ایاسه، ف.، و رضائی مقدم، م.ح.، 1399. شبیه سازی شبه دو بعدی جریان سیلاب رودخانه لیقوان با تاکید بر دشت سیلابی با استفاده از تکنیک MIKE11. پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، دوره 9، شماره 1، صص 28-41.
2
رجبی زاده، ی.، ایوب زاده، س.ع.، و ظهیری، ع.، 1398. بررسی سیل استان گلستان در سال 1397 -1398 و ارائه راه کارهای کنترل و مدیریت آن در آینده. اکوهیدرولوژی، دوره 6، شماره 4، صص 921-942.
3
سلیمانی، ک.، شریفی پور، م.، و عبدلی بوژانی، س.، 1399. الگوریتم آشکارسازی پهنۀ خسارت سیل با استفاده از تصاویر سنتینل 2 (مطالعۀ موردی: سیلاب فروردین 1398 استان گلستان)، اکوهیدرولوژی، دوره 7، شماره 2، صص 303-312.
4
شفیعی مطلق، خ.، و عبادتی، ن.، 1399. پهنهبندی سیلاب و شبیهسازی رفتار هیدرولیک رودخانه با استفاده از نرمافزار HEC-RAS (مطالعۀ موردی: رودخانۀ مارون - جنوب غرب ایران)، اکوهیدرولوژی، دوره 7، شماره 2، صص 397-409.
5
طهماسبی، ق.، عزیزی، ک.، و فرجی، م.، 1396. مهمترین عوامل موثر بر وقوع سیل در شهر ایلام، کنفرانس سالانه پژوهشهای معماری، شهرسازی و مدیریت شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
6
گنجی، ک.، قرهچلو، س.، و احمدی، ا.، 1398. پهنهبندی سیلاب رودخانه گرگانرود بر اساس حریم کمی و کیفی با استفاده از HEC-RAS و GIS. دومین همایش ملی مدیریت منابع طبیعی (آب، سیل و محیط زیست).
7
فتحعلی زاده، ب.، عابدینی، م.، و رجبی، م.، 1399. بررسی علل وقوع سیلاب و مخاطرات آن در حوضه آبریز زنوزچای با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS و منطق فازی. پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، دوره 9، شماره 1، صص 134-155.
8
مصری علمداری، پ.، 1400. تحلیل مکانی مخاطره سیلاب در حوضه آبریز قلعه چای عجب شیر با استفاده از GIS و مدل HEC-HMS. پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، دوره 10، شماره 1، صص 93-111.
9
مختاری، د.، رضائی مقدم، م.ح.، و معزز، س.، 1400. تحلیل دینامیکی مخاطره سیلاب در مخروط افکنههای فعال با استفاده از مدل هیدرودینامیکی HEC-RAS و تکنیک GIS(مطالعه موردی: مخروط افکنه لیلان، شمال غرب ایران). پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، دوره 9، شماره 4، صص 169-185.
10
Dutta, D., Herath, S. and Musiake, K., 2000. Flood inundation simulation in a river basin using a physically based distributed hydrologic model. Hydrological Processes, 14(3), 497–519.
11
Marchi, L., Cavalli, M., Amponsah, W., Borga, M. and Crema, S., 2016. Upper limits of flash flood stream power in Europe. Geomorphology, 272, 68-77.
12
Agnihotri, A. K., Ohri, A., Gaur, S., Das, N. and Mishra, S., 2019. Flood inundation mapping and monitoring using SAR data and its impact on Ramganga River in Ganga basin. Environmental monitoring and assessment, 191(12), 1-16.
13
Anusha, N. and Bharathi, B., 2020. Flood detection and flood mapping using multi-temporal synthetic aperture radar and optical data. The Egyptian Journal of Remote Sensing and Space Science, 23(2), 207-219.
14
Balasch, J. C., Pino, D., Ruiz-Bellet, J. L., Tuset, J., Barriendos, M., Castelltort, X. and Peña, J. C., 2019. The extreme floods in the Ebro River basin since 1600 CE. Science of the total environment, 646, 645-660.
15
Guan, M. and Liang, Q., 2017. A two-dimensional hydro-morphological model for river hydraulics and morphology with vegetation. Environmental Modelling & Software, 88, 10-21.
16
Himayoun, D. and Roshni, T., 2020. Geomorphic changes in the Jhelum river due to an extreme flood event: a case study. Arabian Journal of Geosciences, 13(1), 1-15
17
Hudson, P. F. and Colditz, R. R., 2003. Flood delineation in a large and complex alluvial valley, lower Panuco basin, Mexico. Journal of Hydrology, 280(1-4), 229-245.
18
Marchi, L., Cavalli, M., Amponsah, W., Borga, M. and Crema, S., 2016. Upper limits of flash flood stream power in Europe. Geomorphology, 272, 68-77.
19
Sanyal, J. and Lu, X. X., 2004. Application of remote sensing in flood management with special reference to monsoon Asia: a review. Natural Hazards, 33(2), 283-301.
20
ORIGINAL_ARTICLE
تهیه نقشه گنبد نمکی جهانی و مناطق متأثر از گنبد نمکی با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی و دادههای ماهواره لندست 8
از پدیده های مهم و قابل توجه در امر زمینشناسی میتوان به تشکیلات تبخیری از جمله گنبدهای نمکی اشاره کرد. تشکیلات تبخیری از جمله سازندهای زمینشناسی هستند که از نظر جغرافیایی دارای گسترش چشمگیری میباشند. گنبدهای نمکی و رسوبات مجاور آن نمونهای از یک محیط زمین شناسی پیچیده است. مطالعه آنها به خاطر ویژگیهای منحصر به فرد نمک از لحاظ تکتونیکی و سنگ شناسی، برهمکنش های قوی میان جریانهای حرکتی و حرارتی، وجود منابع مهم از لحاظ جنبه اقتصادی و تأثیرگذاری این حوزههای تبخیری در کیفیت منابع مناطق پیرامون گنبدهای نمکی از اهمیت شایانی در زمین شناسی، مدیریت و برنامهریزی منابع انسانی برخوردار است. فناوری سنجش از دور در سالهای اخیر نقش پررنگی در کسب اطلاعات از این پدیدههای منحصر به فرد بر عهده دارد. هدف از پژوهش استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی و تحلیل مؤلفههای اصلی(PCA) برای طبقهبندی و تهیه نقشه گنبدنمکی جهانی و مناطق متأثر از گنبد نمکی با استفاده از تصاویر سنجندههای OLI ماهواره لندست8، جهت تحلیل و بررسی از لحاظ پوشش و نوع کانیهای تشکیل دهنده آن میباشد. نتایج در هشت کلاس مجزا طبقهبندی شده نشانداده شد که کلاس ماسه-نمک با 100 درصد صحت، رس، 05/96 درصد، گچ- نمک 03/99 درصد، سنگ آهک 100 درصد، گیاهان 73/96 درصد، ماسه سنگ 67/94 درصد، صخره های نمکی 09/96 درصد، خاکهای گچی 58/93 درصد، شیل 73/86 طبقه بندی شدند. در این پژوهش روش شبکه عصبی به ترتیب با صحت کل 3501/95 درصد و ضریب کاپا 37/94 درصد عملکرد مناسبی در طبقهبندی، تهیه نقشه محدوده مورد مطالعه داشته است.
https://www.geomorphologyjournal.ir/article_141062_ffa13057da0f3d62474d33e28ae71d1d.pdf
2021-12-22
57
72
10.22034/gmpj.2021.157522.0
سنجش از دور
لندست8
گنبدنمکی
طبقهبندی
شبکه عصبی مصنوعی
فرهاد
کاوسی
fhd.farhad@yahoo.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز
LEAD_AUTHOR
کاظم
رنگزن
kazemrangzan@scu.ac.ir
2
استاد، گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
بابک
سامانی
b.samani@scu.ac.ir
3
استادیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
عظیم
صابری
a.saberi@scu.ac.ir
4
مربی، گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
آرخی، صالح، 1393، تهیه نقشه کاربری اراضی دشت عباس ایلام با استفاده از روشهای شبکه عصبی مصنوعی، ماشین بردار پشتیبان و حداکثر احتمال، نشریه مرتعداری، دانشگاه کشاورزی و مرتع داری گرگان، سال اول، شماره 2، صص 30-43.
1
قاسمیان، نفیسه و آخوندزاده، مهدی، 1395، مقایسه روشهای شبکه عصبی مصنوعی، ماشین بردار پشتیبان و درخت تصمیم گیری در شناسایی ابر در تصاویر ماهواره ای لندست8، نشریه علمی- ترویجی مهندسی نقشهبرداری و اطلاعات مکانی ، سال هفتم، شماره4، صص. 49-65.
2
پورکاسب، هوشنگ. و دمیری، کاظم. و رنگزن، کاظم و سعیدی، سعیده.، 1392، بارزسازی واحدهای سنگشناختی گنبد نمکی جهانی (فیروزآباد)، با استفاده از تحلیل مؤلفه های اصلی ، مجله زمین شناسی اقتصادی، شماره 1، جلد 5، صص 83- 9.
3
پورکرمانی، محسن و آرین، مهران، 1377، گنبدهای نمکی ایران مرکزی، مجله علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، صص30-41.
4
زمردیان، محمد جواد، 1383، ژئومورفولوژی ایران، انتشارات دانشگاه فردوسی، چاپ دوم، مشهد. صص 268.
5
علوی پناه، سیدکاظم،1387 ، سنجش از دور حرارتی و کاربرد آن در علوم زمین، انتشارات تهران، چاپ دوم، صص 552ص.
6
مختاری، محمد حسین و نجفی، احمد، 1394، مقایسه روشهای طبقهبندی ماشین بردار پشتیبان و شبکه عصبی مصنوعی در استخراج کاربریهای اراضی از تصاویر ماهوارهای لندست TM، مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، علوم آب و خاک، سال 19، شماره 72، صص. 35-44.
7
مهرابی، علی و داستانپور، محمد و رادفر، شهباز و وزیری، محمدرضا و درخشانی، رضا،1394، شناساییخطوارههایگسلیکمربند چینخورده-راندگی زاگرس برپایه تفسیر تصاویر ماهوارهایو تعیین ارتباطآنها با موقعیت گنبدهای نمکی رخنمونیافته سری هرمز با استفاده از تحلیلهایGIS ، فصلنامه علوم زمین، سال 24، شماره95، صص17تا 32..
8
Ala, M., 1974. Salt diapirism in southern Iran. AAPG Bulletin, 58(9): 1758-1770.
9
Alavi, M., 2004. Regional stratigraphy of the Zagros fold-thrust belt of Iran and its proforeland evolution. American journal of Science, 304(1): 1-20.
10
Amiri, A., Chavooshi, H. and Amini, J., 2007. Comparison of Three Satellite Image Classification: Fuzzy, Neural Network and Minimum Distance, Geomatic Conference, National Cartographic Center, Tehran.(In Persian).
11
Arekhi, S. and Adibnejad, M., 2011. Efficiency assessment of the of Support Vector Machines for land use classification using Landsat ETM+ data (Case study: Ilam Dam Catchment).
12
Bedini, E., 2009. Mapping lithology of the Sarfartoq carbonatite complex, southern West Greenland, using HyMap imaging spectrometer data. Remote Sensing of Environment, 113(6): 1208-1219.
13
Ben-Dor, E., Patkin, K., Banin, A. and Karnieli, A., 2002. Mapping of several soil properties using DAIS-7915 hyperspectral scanner data-a case study over clayey soils in Israel. International Journal of Remote Sensing, 23(6): 1043-1062.
14
Colman-Sadd, S., 1978. Fold development in Zagros simply folded belt, Southwest Iran. AAPG Bulletin, 62(6): 984-1003.
15
Dixon, B. and Candade, N., 2008. Multispectral landuse classification using neural networks and support vector machines: one or the other, or both? International Journal of Remote Sensing, 29(4): 1185-1206.
16
Evans, D.G. and Nunn, J.A., 1989. Free thermohaline convection in sediments surrounding a salt column. Journal of Geophysical Research: Solid Earth, 94(B9): 12413-12422.
17
Farhoudi, G., Faghih, A., Mosleh, H., Keshavarz, T., Heyhat, M. and Rahnama-Rad, J., 2008. Using GIS/RS techniques to interpret different aspects of salt domes in southern Iran, Geophysical Research Abstracts, 652-661.
18
Farifteh, J., Farshad, A. and George, R., 2006. Assessing salt-affected soils using remote sensing, solute modelling, and geophysics. Geoderma, 130(3): 191-206.
19
Farifteh, J., Van Der Meer, F. and Carranza, E., 2007. Similarity measures for spectral discrimination of salt‐affected soils. International Journal of Remote Sensing, 28(23): 5273-5293.
20
Foody, G.M., 2000. Mapping Land Cover from Remotely Sensed Data with a Softened Feedforward Neural Network Classification. Journal of Intelligent and Robotic Systems, 29(4): 433-449.
21
Goudie, A., 2004. Encyclopedia of geomorphology. Psychology Press, Routldge.
22
Harrison, J., 1931. Salt domes in Persia. Journal of institute of petroleum technology, 17: 300-320.
23
Hick, P. and Russell, W., 1990. Some spectral considerations for remote sensing of soil salinity. Soil Research, 28(3): 417-431.
24
Jackson, M. and Talbot, C., 1994. Advances in salt tectonics. Continental deformation: 159-179.
25
Jaros, J., 1981. The Zagros Mountains, its development and analysis of tectonic styles. Vìst. Ústø. Úst. Geol, 56(2): 113-120.
26
Khan, N.M., Rastoskuev, V.V., Sato, Y. and Shiozawa, S., 2005. Assessment of hydrosaline land degradation by using a simple approach of remote sensing indicators. Agricultural Water Management, 77(1): 96-109.
27
Kruse, F.A., Boardman, J.W. and Huntington, J.F., 2003. Comparison of airborne hyperspectral data and EO-1 Hyperion for mineral mapping. IEEE Transactions on Geoscience and Remote Sensing, 41(6): 1388-1400.
28
Leturmy, P., Molinaro, M. and de Lamotte, D.F., 2010. Structure, timing and morphological signature of hidden reverse basement faults in the Fars Arc of the Zagros (Iran). Geological Society, London, Special Publications, 330(1): 121-138.
29
Loveland, T.R., Reed, B.C., Brown, J.F., Ohlen, D.O., Zhu, Z., Yang, L. and Merchant, J.W., 2000. Development of a global land cover characteristics database and IGBP DISCover from 1 km AVHRR data. International Journal of Remote Sensing, 21(6-7): 1303-1330
30
Mas, J.-F., 2003. An artificial neural networks approach to map land use/cover using Landsat imagery and ancillary data, Geoscience and Remote Sensing Symposium, 2003. IGARSS'03. Proceedings. 2003 IEEE International. IEEE, pp. 3498-3500.
31
Metternicht, G., 2001. Assessing temporal and spatial changes of salinity using fuzzy logic, remote sensing and GIS. Foundations of an expert system. Ecological Modelling, 144(2): 163-179.
32
Metternicht, G.I. and Zinck, J., 2003. Remote sensing of soil salinity: potentials and constraints. Remote sensing of Environment, 85(1): 1-20.
33
Mougenot, B., Pouget, M. and Epema, G., 1993. Remote sensing of salt affected soils. Remote Sensing Reviews, 7(3-4): 241-259.
34
Nairn, A. and Alsharhan, A., 1997. Sedimentary basins and petroleum geology of the Middle East. Elsevier.
35
O’Brien, C., 1957. Salt diapirism in south Persia. Geologie en Mijnbouw, 19(9): 357-376.
36
Omo-Irabor, O. and Oduyemi, K., 2007. A hybrid image classification approach for the systematic analysis of land cover (LC) changes in the Niger Delta region. Built and Natural Environment, School of Contemporary Sciences, University of Abertay, Scotland, UK.
37
Rangzan, K., 1995. Morpho-tectonic study of Zagros structural belt of SW Iran using remote sensing techniques. Journal of the Indian Society of Remote Sensing, 23(4): 211-224.
38
Rao, B., Sharma, R., Ravi Sankar, T., Das, S., Dwivedi, R., Thammappa, S. and Venkataratnam, L., 1995. Spectral behaviour of salt-affected soils. International Journal of Remote Sensing, 16(12): 2125-2136.
39
Rowan, L.C., Goetz, A.F. and Ashley, R.P., 1977. Discrimination of hydrothermally altered and unaltered rocks in visible and near infrared multispectral images. Geophysics, 42(3): 522-535.
40
Rowan, L.C. and Mars, J.C., 2003. Lithologic mapping in the Mountain Pass, California area using advanced spaceborne thermal emission and reflection radiometer (ASTER) data. Remote sensing of Environment, 84(3): 350-366.
41
Sabins, F.F., 1997. Remote sensing, principles and interpretation. 3rd edn. New York: Freeman.
42
Stöcklin, J., 1974. Possible Ancient Continental Margins in Iran. In: C.A. Burk and C.L. Drake (Editors), The Geology of Continental Margins. Springer Berlin Heidelberg, Berlin, Heidelberg, pp. 873-887.
43
Tangestani, M.H., Mazhari, N., Agar, B. and Moore, F., 2008. Evaluating Advanced Spaceborne Thermal Emission and Reflection Radiometer (ASTER) data for alteration zone enhancement in a semi‐arid area, northern Shahr‐e‐Babak, SE Iran. International Journal of Remote Sensing, 29(10): 2833-2850.
44
Tayebi, M.H., Tangestani, M.H. and Roosta, H., 2013. Mapping salt diapirs and salt diapir-affected areas using MLP neural network model and ASTER data. International Journal of Digital Earth, 6(2): 143-157.
45
Twiss, R.J. and Moores, E.M., 2007. Structural Geology. New York-W.H. Freeman. PP: 532
46
Waltham, T., 2008. Salt terrains of Iran. Geology Today, 24(5): 188-194.
47
Warren, J.K., 2010. Evaporites through time: Tectonic, climatic and eustatic controls in marine and nonmarine deposits. Earth-Science Reviews, 98(3): 217-268.
48
Wijaya, A., 2005. Application of multi-stage classification to detect illegal logging with the use of multi-source data. International Institute for Geo-Information Sience and Earth Observation, Enschede, The Netherlands.
49
Yao, X., Tham, L.G. and Dai, F.C., 2008. Landslide susceptibility mapping based on Support Vector Machine: A case study on natural slopes of Hong Kong, China. Geomorphology, 101(4): 572-582.
50
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی پتانسیل وقوع زمینلغزش در حوضهآبریز آبگلال ( استان خوزستان) با استفاده از مدل فازی
در این پژوهش مناطق مستعد خطر زمینلغزش در حوضهآبریز آبگلال با استفاده از مدل منطق فازی مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از مطالعات میدانی، نقشههای زمینشناسی و توپوگرافی و با مرور مطالعات صورت گرفته در این زمینه و همچنین بررسی شرایط موجود در منطقه هشت عامل طبقات ارتفاعی، شیب، جهتشیب، لیتولوژی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، کاربری اراضی و بارش به عنوان عوامل مؤثر بر وقوع زمینلغزش مورد بررسی قرار گرفت و بعد از مرحله فازیسازی، نقشههای پهنهبندی زمینلغزش با استفاده از عملگر گامای فازی با مقادیر 0/7، 0/8، 0/9 تهیه شد. نتایج حاصل از جمع کیفی نشان داد که عملگر گامای 0/9 فازی در مقایسه با دیگر عملگرهای فازی مناسبتر است. در نهایت نقشه بدست آمده با 5 کلاس بسیار زیاد، زیاد، متوسط، کم و بسیارکم طبقهبندی شد. نتایج تحقیق نشان داد که 0/016 از مساحت منطقه در پهنه با خطر بسیار زیاد و 94 درصد از مساحت منطقه در پهنه با خطر بسیار کم قرار گرفته است. نتایج به دست آمده بیانگر این است که منطقه مورد مطالعه به دلیل وجود شبکه رودخانه، بارش، کاربری مرتعی، محدوده شهری و لیتولوژی ضعیف داری پتانسیل بالایی در جهت وقوع لغزش هستند. همچنین بخشهای عمدهای از مناطق جنوب منطقه نیز پتانسیل بالایی جهت حرکات لغزشی دارند.
https://www.geomorphologyjournal.ir/article_141057_ab7eef0f9f32fc053e52ae4ddefe507a.pdf
2021-12-22
73
85
10.22034/gmpj.2021.289251.1278
حوضه آبریز آبگلال
منطق فازی
پهنه بندی زمین لغزش
شاخص جمع کیفی
فریبا
همتی
f.hematti@gmail.com
1
دانش آموخته دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز.
LEAD_AUTHOR
پیروان، ح ر؛ شریعت جعفری، م، 1392، ارائه روشی جامع برای تعیین فرسایشپذیری واحدهای سنگشناسی با نگرشی بر زمینشناسی ایران، نشریه علمی – پژوهشی مهندسی و مدیریت آبخیز، جلد 5، شماره 3، صص 213- 199.
1
حجازی، س ا ؛ نجفوند، س، 1399 ، پتانسیل سنجی مناطق مستعد وقوع زمینلغزش در شهرستان پاوه با استفاده از روش منطق Fuzzy، جغرافیا و روابط انسانی، دوره2 ، شماره4، صص 385- 376.
2
حسین آبادی، م ؛ موسوی، س م ؛ ناظمی، م ، 1398 ، پهنهبندی خطر زمینلرزه و زمینلغزش به روش منطق فازی در رشته کوه باقران (جنوب بیرجند)، فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره 17، شماره 55، صص 174- 153.
3
روستائی، ش ؛ حجازی، س ا ؛ رجبی، م ؛ جلالی، ن ؛ نجفی ایگدیر، ا ، 1397، کاربرد منطق فازی در پهنه بندی خطر زمینلغزش در حوضهآبخیز نازلوچای، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، دوره 6، شماره 4، پیاپی 24، صص 119-103.
4
سازمان زمینشناسی، 1966، شرح نقشههای زمینشناسی چهارگوش هفت گل، دهلر، آسماری.
5
سوری، س ؛ بهاروند، س ؛ فرهادینژاد، ط،1392، پهنهبندی خطر زمینلغزش با استفاده از منطق فازی (مطالعة موردی: حوزه چمسنگر)، نشریه سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، دوره 4، شماره 4، شماره پیاپی 13، صص 60-47.
6
طاهری، س م، 1381، آشنایی با نظریه مجموعههای فازی، انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ دوم.
7
عابدینی، م؛ فتحی، م ح، 1393، پهنهبندی حساسیت خطر وقوع زمینلغزش در حوضه آبخیز خلخال چای با استفاده از مدلهای چند معیاره، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، شماره 4، پیاپی 8، صص 85- 71.
8
عرب عامری، ع ؛ حلبیان، ا ح ،1394، پهنهبندی خطر زمینلغزش با استفاده از مدل آماری دو متغیره وزنی AHP و سیستم اطلاعات جغرافیایی حوضه زرند، فصلنامه جغرافیایی طبیعی، دوره8، شماره 28، صص 86-65.
9
فرجی، ح ؛ آذر، ع،1395، علم مدیریت فازی، ناشر کتاب مهربان،چاپ پنجم.
10
مرادی، ح. م؛ پورقاسمی، ح. م؛ محمدی ،م؛ مهدویفر، م. ر ،1389،پهنهبندی خطر زمینلغزش با استفاده از اپراتور فازی گاما (مطالعه موردی: حوضه آبخیز هراز)، علوم محیطی، دوره 7، شماره 4، صص 142- 129.
11
نوجوان، م ر ؛ شاه زیدی، س س ؛ داودی، م ؛ امین الرعایی، ه،1398، پهنهبندی خطر زمینلغزش با استفاده از تلفیق دو مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و فازی (مطالعه موردی: حوضهآبخیز کمه، استان اصفهان)، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، سال هفتم، شماره 4 (پیاپی 28) ، صص 159-142.
12
وانگ، ل ،1395، سیستمهای فازی و کنترل فازی، ترجمه داریوش افیونی، نیما صفارپور، محمد تشنهلب، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی،چاپ اول.
13
Aksoy, B., & Ercanoglu, M .( 2012). Landslide identification and classification by object-based image analysis and fuzzy logic: An example from the Azdavay region (Kastamonu, Turkey), Computers & Geosciences, Vol 38, Issue 1, pp : 87-97.
14
Champati-ray, P.K., Dimri, S., Lakhera, R.C., & Sati, S.( 2007). Fuzzy-based method for landslide hazard assessment in active seismic zone of Himalaya, Landslides, Vol. 4, Issue 2, pp:101 - 111.
15
Dhianaufal, D., Kristyanto ,T. H. W., Indra, T. L., & Syahputra, R.(2018). Fuzzy Logic Method for Landslide Susceptibility Mapping in Volcanic Sediment Area in Western Bogor, Proceedings of the 3rd International Symposium on Current Progress in Mathematics and Sciences 2017 (ISCPMS2017)AIP Conf.
16
Gee,M.D.(1991).Classification of landslide hazard zonztion methodes and 3. .a test of predictive capability ,Landslide,Bell(ed), Balkema,Rotterdam.
17
Guzzetti, F., Cardinali, M., Relchenbach, P., & Carrara, A. (2000). Comparing Landslide Map: A Case Study in The Upper Tiber River Basin- Central Italy, Environmental Management, 25, pp: 247- 263.
18
Lee S.(2004). Application of Likelihood Ratio and Logistic Regression Models to Landslide Susceptibility Mapping Using GIS, The Journal of Environmental Management, 34(66), pp:223-232.
19
Leonardia, G., Palamaraa, Rocco., & Cirianni, F.( 2016). Landslide Susceptibility Mapping Using a Fuzzy Approach, Procedia Engineering ,161, pp: 380 – 387.
20
Marzbani, M., Shirzadi, H.,& Fathi, M.(2016). Landslide hazard zoning using information value model in geographic information system (GIS) case study (Dareh Shahr watershed-Simakan), The First International Conference on Natural Hazards and Environmental Crises. Strategies and Challenges. (In Persian).
21
Mosafaee, J., Onegh, M., & Shariat Jaffar, IM. (2009). Comparison of the efficiency of the experimental and statistical method of landslide ranger zoning (Case study of Alamoot Roud Watershed), Journal of Water and Soil Conservation Studies, 6(4), pp: 43–61.
22
Sabuya, F., Alves, M. G., & Pinto, W. D .(2006). Assessment of failure susceptibility of soil slopes sing fuzzy logic, Engineering Geology, Volume 86, Issue 4 , pp: 211-224.
23
Zhu, A. X., Wang, R., Qiao, J., Qin, C. Z., Chen, Y., Liu, J., Du, F., Lin, y., & Zhu, T.( 2014). An expertknowledge-based approach to landslide susceptibility mapping using GIS and fuzzy logic, Geomorphology, 7,pp: 128-138.
24
ORIGINAL_ARTICLE
پهنهبندی خطرسیلاب با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز گرگانرود(
هدف از این پژوهش، ارزیابی و پهنهبندی محدودههای سیلخیز در حوضه گرگانرود است. بدین منظور معیارهایی همچون شیب، جهت شیب، ارتفاع، زمینشناسی، بارندگی، فاصله از آبراهه و رودخانه، فاصله از راهها، فاصله از مناطق مسکونی، تراکم زهکشی، شاخص NDVI (تراکم پوشش گیاهی) و ضریب رواناب (شامل کاربری اراضی، بافت خاک، گروه هبدرولوژیک خاک، شماره منحنی، نگهداشت سطحی و ارتفاع رواناب سالانه) انتخاب گردید. از سیستم اطلاعات مکانی و تصاویر ماهوارهای برای تولید لایههای معیارها استفاده شد. سپس با اتکا به نظرهای کارشناسی و شناخت منطقه، وزندهی نهایی لایهها به روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی به وسیله نرمافزارExpert choice انجام گردید و نقشه پهنهبندی سیلاب در محدوده حوضه آبخیز گرگانرود ارائه شد. در نهایت نقشه پهنهبندی نهایی با همپوشانی نقشههای وزندهی شده برای هر معیار در سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. بررسی و تحلیل نهایی نقشه به دست آمده بیانگر آن است که نواحی شمال و شمال غرب دارای بیشترین ظرفیت در برابر خطر سیل هستند. همچنین نتایج نشان داد که از کل مساحت منطقه، 19.97 درصد دارای وضعیت با خطر خیلی زیاد، 19.98 درصد دارای وضعیت با خطر زیاد، 19.98 درصد دارای وضعیت با خطر متوسط، 20.07 درصد دارای وضعیت با خطر کم، 20 درصد دارای وضعیت خطر خیلی کم در برابر سیل قرار دارند. در این پژوهش، از بین عوامل طبیعی موثر بر وقوع سیلاب، عامل بارش بیشترین تاثیر را در وقوع سیلاب در حوضه آبریز مورد مطالعه دارد.
https://www.geomorphologyjournal.ir/article_141054_20c5e016f717170bf0d7d0abaf905453.pdf
2021-12-22
86
110
10.22034/gmpj.2021.309363.1307
پهنه بندی سیلاب
سیستمهای اطلاعات جغرافیایی
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
حوضه آبخیز گرگانرود
صالح
ارخی
arekhi1348@yahoo.com
1
استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گرگان.
LEAD_AUTHOR
حدیث
یاری بیگی
hbaghi@yahoo.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد مخاطرات محیطی، دانشگاه گلستان، گرگان.
AUTHOR
سمیه
عمادالدین
s.emadodin@gu.ac.ir
3
استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گرگان.
AUTHOR
آبیل، ابوالفضل.، طاووسی، تقی، و خسروی، محمود.، 1398. تحلیل مناطق بالقوه در معرض مخاطره سیلاب شهری (مطالعه موردی: شهر زاهدان)، فصلنامه جغرافیا و توسعه. سال 17. شماره 54، صص 91-106.
1
اصغریمقدم، محمد رضا.، 1378. جغرافیای طبیعی شهر (هیدرولوژی و سیل خیزی شهر)، چاپ اول، انتشارات مسعی. تهران. 304 ص.
2
امیراحمدی، ابوالقاسم.، بهنیافر، ابوالفضل، و ابراهیمی مجید.، 1391. ریز پهنهبندی خطر سیلاب در محدوده شهر سبزوار در راستای توسعه پایدار شهری. فصلنامه آمایش محیط. 16: .17-32.
3
انتظاری، مژگان.، جلیلیان، طاهره، و درویشی خاتونی، جواد.، 1398. پهنهبندی نقشه حساسیت سیلگیری با استفاده از ارزیابی کارایی روشهای نسبت فراوانی و وزن شواهد (مطالعۀ موردی: استان کرمانشاه). نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال ششم، شمار ه 4، صفحات 143 – 162.
4
ایمانی، بهرام.، و پورخسروانی، محسن.، 1396. تحلیل فضایی پهنههای مخاطرهآمیز شهرستان اردبیل. نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، سال 28، شماره 2، صص 109-128.
5
بهنیافر، ابوالفضل.، قنبرزاده، هادی.، پاد، سکینه، و اسدی، مجتبی.، 1395. پهنهبندی مناطق حساس ریسک سیلگیری با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی AHP با تأکید بر ژئومورفولوژی شهری، مطالعه موردی: آبخیز شهر شاندیز. چهارمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم جغرافیا و برنامهریزی، معماری و شهرسازی.
6
جعفری، غح.، 1389. تأثیر جهت شیب سطوح ارضی بر شدت خشکی ایران (مطالعه موردی اقلید). صفحههای 1 تا 8 . مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام، زاهدان.
7
خسروی، خهبات.، معروفینیا، ادریس.، نوحانی، ابراهیم، و چپی، کامران.، 1395. ارزیابی کارایی مدل رگرسیون لجستیک در تهیه نقشه حساسیت به وقوع سیل. مرتع و آبخیزداری، 69 (4): 863-876.
8
داودی، محمود.، بای، ناصر، و ابراهیمی، امید.، 1393. طبقهبندی اقلیمی استان مازندران بر اساس روش لیتیناسکی، مجله سپهر، 22 ( 88) 100 – 105.
9
رکنالدین افتخاری، عبدالرضا.، صادقلو، طاهره.، احمدآبادی، علی، و سجاسی قیداری، حمدالله.، 1388. ارزیابی پهنهبندی روستاهای در معرض خطر سیلاب با استفاده از مدل HEC-GeoRAS در محیط GIS مطالعه موردی: روستاهای حوضه گرگانرود فصلنامه توسعه روستایی. شماره 1. 157-182.
10
فتوحی، صمد.، کیانی، سجاد.، 1394. ریز پهنه بندی ریسک سیلاب شهری با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسلمراتبی (مطالعه موردی: شهر نهاوند). دوره 8، شماره 29،133 -152.
11
زارع، جمال.، 1371. علل و عوامل سیلاب و آبگرفتگی در مناطق شهری ایران و راههای پیشگیری از آن. اولین کنفرانس بینالمللی بلایای طبیعی در مناطق شهری، تهران. 16-32 تیرماه.
12
زبردست، اسفندیار.، 1380. کاربرد فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی در برنامهریزی شهری و منطقهای. هنرهای زیبا، شماره 10، 13 - 21 .
13
شیخی، حجت.، 1395. تحلیل توانهای محیطی برای توسعه شهری، مطالعه موردی: شهر ایلام. پژوهشهای جغرافیای انسانی، دوره 50 ، شماره 1، صص 144 - 127 .
14
طیبی، فریال.، 1384. تحلیل توان سیلخیزی با تأکید بر ویژگیهای ژئومورفولوژیک با استفاده از GIS و مدلهای مفهومی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز ششتمد)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم سبزوار.
15
قتوانی، عزتاله.، صفاری، امیر.، بهشتیجاوید، ابراهیم، و منصوریان، اسماعیل.، 1393. پهنهبندی پتانسیل سیلخیزی با استفاده از تلفیق مدل هیدرولوژیکی CN و AHP در محیط GIS مطالعه موردی: حوضه رودخانه بالخلو. فصلنامه جغرافیایی چشمانداز زاگرس، دوره7، شماره 25، 67-80.
16
کردوانی، پرویز.، قادری، حیدر، و قادری، آرزو.، 1388. تحلیل منطقهای سیلابهای لرستان، فصلنامه جغرافیای. طبیعی، سال دوم، شماره 5 ، صص 1-18.
17
گنجی، م.، 1367. جغرافیا در ایران از دارالفنون تا انقلاب اسلامی، چاپ اول، مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد.
18
مطوف، شریف.، مهدی پور، هاله، و اصلانی، فرشته.، 1394. ارزیابی خطر سیل ناشی از عوامل انسانی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) ( مورد: استان تهران). دو فصلنامه «پژوهشهای منظر شهر»، سال دوم، شماره 4. صص 69-80.
19
ملکیان، آرش.، افتادگانخوزانی، اصغر، و عشورنژاد، غدیر،. 1391. پهنهبندی پتانسیل سیلخیزی حوضه آبخیز اخترآباد با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتب فازی. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 82: 131-152.
20
موسوی، سیدهمعصومه.، نگهبان، سعید.، رخشانیمقدم، حیدر، و حسینزاده، سیدمحس.، 1395. ارزیابی و پهنهبندی خطر سیلخیزی با استفاده از منطق فازی Topsis در محیط RS ، مطالعه موردی: حوضه آبخیز شهر باغ ملک. مجله مخاطرات محیط طبیعی، سال پنجم، شماره دهم، صص .98-79.
21
محمودزاده، حسن، و باکویی، مائده.، 1397. پهنهبندی سیلاب با استفاده از تحلیل فازی. مجله مخاطرات محیط طبیعی. دوره 7. شماره 18. 51-67.
22
یمانی، م.، پیرانی، پ.، مرادیپور، ف.، شعبانی، ع، و گورابی، ا.، 1393. ارزیابی ژئومورفولوژیکی پتانسیل حرکات دامنه ای تاقدیس سیاه کوه، غرب ایران، برنامهریزی و آمایش فضا، دروه ۱۸، شماره 3، صص ۱۷۰-۱۴۷.
23
Allison, E.W., 1989. Monitoring drought affected vegetation with AVHRR Digest-International Geoscience and Remote Sensing Symposium, 4:1965-1967.
24
Ballabio, C., & Sterlacchini, S., 2012. Support vector machines for landslide susceptibility mapping: the Staffora River Basin case study, Italy. Mathematical geosciences, 44(1), 47-70.
25
Bronstert, A., 2003. Floods and climate change: interactions and impacts. Risk Anal. 23, 545-557.
26
Bubeck, P., Botzen, W., & Aerts, J., 2012. A review of risk perceptions and other factors that in fl uence fl ood mitigation behavior. Risk Anal. 32, 1481-1495.
27
Das, S., 2019. Geospatial mapping of flood susceptibility and hydro-geomorphic response to the floods in Ulhas basin, India. Remote Sensing Applications: Society and Environment, 14, 60-74.
28
Elsheikh, R., Ouerghi, S., & Elhag, A., 2015. Flood Risk Map Based on GIS, and Multi Criteria Techniques (Case Study Terengganu Malaysia). Journal of Geographic Information System, 7: 348-357.
29
Feng, C.C., & Wang, Y.C., 2011. GIScience research challenges for emergency management in Southeast Asia. Nat Hazards, 59:597–616.
30
Fernández, D.S., & Lutz, M.A., 2010. Urban flood hazard zoning in Tucumán Province Argentina, using GIS and multicriteria decision analysis. Engineering Geology, 111: 90–98.
31
Generino, P.S., Sony, E.V., & Proceso, F., 2015. Modeling Flood Risk for an Urban CBD Using AHP and GIS. International Journal of Information and Education Technology, 5: 748-753.
32
Glasson, J., 1974. An introduction to regional planning: concepts, theory and practice. London.
33
Kassa, A., 1990. Drought risk monitoring for Sudan using NDVI, A Dissertation submitted to the University College London. 1982-1993.
34
Kazakis, N., Kougias, I., & Patsialis, T., 2015. Assessment of flood hazard areas at a regional scale using an index-based approach and Analytical Hierarchy Process: Application in Rhodope Evros region, Greece. Science of the Total Environment, 538, 555-563.
35
Khosravi, K., Nohani, E., Maroufinia, E., & Pourghasemi, H.R., 2016a. A GIS-based flood susceptibility assessment and its mapping in Iran: a comparison between frequency ratio and weights-of-evidence bivariate statistical models with multicriteria decision-making technique. Natural Hazards, Vol. 83, pp. 947–987.
36
Khosravi, K., Pourghasemi, H.R., Chapi, K., & Bahri, M., 2016b. Flash flood susceptibility analysis and its mapping using different bivariate models in Iran: a comparison between Shannon’s entropy, statistical index, and weighting factor models. Environmental monitoring and assessment, doi:10.1007/s10661-016-5665-9.
37
Kjeldsen, TR., 2010. Modelling the impact of urbanization on flood frequency relationships in the UK. Hydrol Res 41:391–405.
38
Kluwer Cheng, C.H., 1997. Evaluating naval tactical systems by fuzzy AHP based on the grade value of membership function. European Journal of Operational Research, 96: 343–350. Academic Publishers.
39
Kourgialas, N.N., & Karatzas, G.P., 2011. Flood management and a GIS modelling method to assess flood hazard areas—a case study. Hydrol. Sci. J. 56, 212–225.
40
Maass, A., Hufschmidt, M.M., Dorfman, R.J.R., Thomas, H.A., Marglin, S.A. & Fair, G.M., 1962. Design of Water Resources Systems. Harvard University Press, Cambridge.
41
Miller, JR., Ritter, DF., & Kochel, RC., 1990. Morphometric assessment of lithologic controls on drainage basin evolution in the Crawford Upland, south-central Indiana. Am J Sci. 290:569-599.
42
Morelli, S., Segoni, S., Manzo, G., Ermini, L., & Catani, F., 2012. Urban planning, flood risk and public policy: The case of the Arno River, Firenze, Italy. Applied Geography, 34: 205-218.
43
Nayak, T.R., & Jaiswal, R.K., 2003. Rainfall-Runoff Modelling Using Satellite Data and GIS for Bebas River in Madhya Pradesh, Journal of the Institution of Engineers, Vol. 84, pp. 4750.
44
Oguntunde, P.G., Friesen, J., van de Giesen, N., & Savenije, H.H.G., 2006. Hydroclimatology of the Volta River Basin in West Africa: Trends and variability from 1901 to 2002, Journal physics and chemistry of the Earth, 31: 1180-1188.
45
Oh, H.J., & Pradhan, B., 2011. Application of a neuro-fuzzy model to landslide- susceptibility mapping for shallow landslides in a tropical hilly area. Computer and Geoscience, 37, 1264–1276.
46
Qin, Q-m., Tang, H-m., & Chen, H.k., 2011. Zoning of highway flood-triggering environment for highway in Fuling District, Chongqing. 2011 International Conference on Photonics, 3Dimaging, and Visualization. International Society for Optics and Photonics, pp 820530820530820538.
47
Saaty, T.L., 1980. The Analytic Hierarchy Process, New York: McGraw Hill.
48
Sani, Y., 2008. Multicriteria Analysis for Flood Vulnerable Areas in Hadejia-Jama’are River Basin, Nigeria. ASPRS 2008 Annual Conference. Portland, Oregon. April 28 - May 2.
49
Samanta, S., Pal, D.K., & Palsamanta, B., 2018. Flood susceptibility analysis through remote sensing, GIS and frequency ratio model. Applied Water Science, 8(2), 66.
50
Singh, V.P., 1996. Hydrology of disasters, Water science and Technology library Vol. 24.
51
Taylor, J., Davies, M., Clifton, D., Ridley, I., & Biddulph, P., 2011. Flood management: prediction of microbial contamination in large- scale floods in urban environments. Environ Int 37:1019-1029.
52
Tehrany, M.S., Pradhan, B., & Jebur, M.N., 2014a. Flood susceptibility mapping using a novel ensemble weights-of-evidence and support vector machine models in GIS. J. Hydrol. 512:332343.
53
Tehrany, M.S., Pradhan, B., Mansor, Sh., & Ahmad, N., 2015a. Flood susceptibility assessment using GIS-based support vector machine model with different kernel types. Catena 125, 91-101.
54
Tehrany, M.S., Pradhan, B., Mansour, Sh., & Ahmad, N., 2015. Flood susceptibility assessment using GIS-based support vector machine model with different Kernel types. Catena, Vol. 125, pp.91-101.
55
Youssef, A.M., & Hegab, M.A., 2019. Flood-Hazard Assessment Modeling Using Multicriteria Analysis and GIS: A Case Study—Ras Gharib Area, Egypt. In Spatial Modeling in GIS and R for Earth and Environmental Sciences (pp. 229-257): Elsevier.
56
Youssef, A.M., Pradhan, B., & Hassan, A.M., 2011. Flash flood risk estimation along the St. Katherine road, southern Sinai, Egypt using GIS based morphometry and satellite imagery. Environ. Earth Sci. 62, 611–623.
57
ORIGINAL_ARTICLE
باز سازی برف مرزهای دائمی کواترنر پایانی در ارتفاعات جنوبی ایران مرکزی
بازسازی شرایط اقلیمی گذشته با توجه به پدیدههای فرمی یخچالی و ارتباط آنها با ارتفاع خط تعادل آب و یخ صورت می-پذیرد. بازسازی ارتفاع خط تعادل یخچالهای عهد حاضر و دیرینه از جمله پارامتری است که از آن به عنوان یک شاخص تغییر اقلیم استفاده میشود. هدف اصلی این پژوهش؛ بازسازی ارتفاع خط تعادل آب و یخ (ELA) در ارتفاعات ایران مرکزی در استان کرمان بر اساس شواهد ژئومورفیک یخچالی و با استفاده از روش لویز، هوفر و کف سیرک پورتر است. برای این کار با استفاده از بازدید میدانی مورنهای پایانی در امتداد درههای اصلی شناسایی و ارتفاع آنها با استفاده از GPS اندازهگیری شد. پس از تهیه لایههای مختلف مورد نیاز در نهایت نقشه ژئومورفولوژی منطقه ترسیم و مکان دقیق مورنها بر روی آن مشخص گردید. نتایج نشان میدهد که ارتفاع بالاترین و پاینترین ELA در هفت واحد مطالعاتی بر مبنای روشهای فوق به ترتیب عبارتند از: بالاترین مقدار ELA بر اساس روش لویز 4063 متر در ارتفاعات هزار و کمترین آن 2858 متر در ارتفاعات جوپار است. همچنین بالاترین مقدار ELA بر اساس روش هوفر 3875 متر در ارتفاعات هزار و کمترین آن 2682 متر در ارتفاعات جوپار است. در حال حاضر مقدار ELA منطقه مطالعاتی بر اساس آمار اقلیمی 4629 متر است. بالاترین مقدار ELA بر اساس روش کف سیرک (پورتر) در ارتفاعات هزار 3518 متر و پایین ترین آن در ارتفاعات جبال بارز با ارتفاع 2953 متر بوده است. ارتفاع ناهمواریها و برفگیر بودن آنها علت اصلی تفاوت ELA در این واحدهای کوهستانی است.
https://www.geomorphologyjournal.ir/article_141047_953e4ecddf3ed0fb9ef470fb89be2ce2.pdf
2021-12-22
111
133
10.22034/gmpj.2021.280051.1266
مرز برف دائمی
کواترنر پایانی
ایران مرکزی
شواهد ژئومورفیک یخچالی
عبداله
سیف
a.seif@ltr.ui.ac.ir
1
دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
حجت اله
بیرانوند
hojat359@yahoo.com
2
دانش آموخته دکتری ژئوموروفوژی، دانشکدۀ جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه اصفهان.
AUTHOR
ابراهیمی، بابک؛ سیف، عبداله، 1395، ارتفاع خط تعادل (TP-ELA) و ( TPW-ELA ) در ارتفاعات زاگرس، پژوهش های دانش زمین، سال هفتم، شماره 28 ، صص 96 – 118.
1
پاریزی، اسماعیل؛ تقیان، علیرضا؛ رامشت، محمدحسین، 1392، شواهد یخچالهای کواترنر پایانی در حوضة تنگوئیه سیرجان، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، سال دوم، شماره 3، صص 111-128.
2
جعفربیگلو، منصور؛ یمانی، مجتبی؛ عباسنژاد، احمد؛ زمانزاده؛ سیدمحمد، و ذهاب ناظوری، 1393، بازسازی برف مرزهای یخچالی کواترنر در کوهستانهای بیدخوان (استان کرمان)، جغرافیا (فصلنامه علمی- پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران)، دوره جدید، سال دوازدهم، شماره 40، صص93-107.
3
جعفری، غلامحسن؛ حضرتی، نسرین، 1398، برآورد ارتفاع برف مرز واحد ژئومورفیک ایران مرکزی، جغرافیا و توسعه شمارة 55، صفحات: 210-193.
4
سیف عبداله؛ ابطحی، سید مرتضی، 1392، بررسی تحولات اقلیمی حوضه دریاچه نمک در کواترنر پایانی، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، دوره 17، شماره 46، صص 111-91.
5
قربانی، منصور، 1393، زمین شناسی ایران، چاپ آرین زمین، صفحات 488.
6
محمدی، م، 1386، پترولوژی و بررسی محیط تشکیل سنگ های آتش فشانی و آتش فشانی رسوبی مجموعه سنگ صیاد واقع در جنوب شرق شهرستان بردسیر، پایان نامه کارشناسی ارشد زمین شناسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، صفحات 12-24.
7
مهرشاهی، داریوش؛ بقایینیا، علیرضا، 1391، بررسی تغییرات احتمالی دما و بارش کواترنری پایانی در دامنههای شمالی شیرکوه با استفاده از شواهد یخچالی (حوضه آبریز فخرآباد یزد)، فصلنامه علمی پژوهشی انجمن علمی جغرافیا، دوره جدید، سال، دهم، شماره 34، صص48-65.
8
یمانی، مجتبی؛ زمانی، حمزه، 1395، بازیابی حدود برف مرز دره شهرستانک در آخرین دوره یخچالی، فصلنامه کواترنری ایران، دوره 2، شماره 4، صص 305-314.
9
یمانی، مجتبی؛ مقیمی، ابراهیم؛ عزیزی، قاسم؛ باخوشی، کاوه، 1392، تعیین قلمروهای مورفوکلیماتیک هولوسن در بلندهای غرب استان کردستان، پژوهشهای جغرافیایی طبیعی، سال 45، شماره 4، صص 14-1.
10
Aletaha, B., 2004. Petrography and petrology of igneous rocks and associated copper mineralization in South-East Bam, Ph. D. Thesis, Islamic Azad University, Tehran, Iran, pp: 386.
11
Anthonsen, K., L., Clemmensen, L., B., and Jensen, J., H., 1996. Evolution of a dune from crescentic to parabolic form in response to short-term climati nges: Råbjerg Mile, Skagen Odde, Denmark, Geomorphology, 17: 63-77.
12
Brook, M. S., & Kirkbride, M. P,. 2018. Reconstruction and paleoclimatic significance of late Quaternary glaciers in the Tararua Range, North Island, New Zealand. Quaternary International, 470, 53-66.
13
Dimitrijevic, M., D., 1973. Geology of Kerman region, Report, YU/52, Iran, Geological Survey of Iran, P. 234.
14
Dimitrijevic, M., N., Djockovic, I., Cvettic. S., Halaviatiz., I., 1979. Geological map of Rayan 1:100000 seris, sheet 74499, survey of Iran, Iran.
15
Ebrahimi, B., Seif, A., 2016. Equilibrium- Line Altitude of Late Quaternary Claciers in the Zardkuh Mountain, Iran, Geopersia, 6 (2), pp. 299-322.
16
Hendrickx, H., Jacob, M., Frankl, A., Nyssen, J., 2015. Glacial and periglacial geomorphology and its paleoclimatological significance in three North Ethiopian Mountains, including a detailed geomorphological map, Geomorphology, doi: 10.1016/j. geomorph.
17
Höfer, H. V., 1879. Gletscher und Eiszeitstudien Sitzungberichte der Academie der Wissenschaften in Wien.
18
Khalili, Sh., Viccaro, M., Cristofolini, R., Ahmadipour, H., 2008. Differentiation of high-K calcalkaline magmas at Mount Bidkhan volcano (Central Iranian Volcanic Belt), Geochemica and cosmochemica Acta, Special supplement, A467.
19
Klein, A., G., Seltzer, G., O., Isacks, B., L., 1999. Modern and last local glacial maximum snowlines in the Central Andes of Peru, Bolivia, and northern chile, Quaternary Research Reviews, 18: 63-84.
20
Kuhle, M., 2008. The Pleistocene Glaciation (LGP and pre-LGP, pre-LGM) of SE Iranian mountains exemplifed by the Kuh-i- Jupar, Kuh-i-Lalezar and Kuh-i-Hezar Massifs in the Zagros, Polarforschung, 77 (2-3), 71 – 88.
21
Louis, H., 1995. Schneegrenze und Schneegrenzbestimmung. Geographisches Taschenbuch 1954/ 55, PP. 414-418.
22
Mark, B., Harrison, S., P., Spessa, A., New, M., Evans, D., G., A., Helmens, K., F., 2005. Tropical snowline chnges at the last glacial maximum: a global assessment, Quaternary International, 138-139: 168-201.
23
Porter, S., C., 2001. Snowline depression in the tropics during the last gla-ciation, Quaternary Science, Reviews, 20: 1067–1091.
24
Prentice, M., Hope, G., Maryunani, K., Peterson, J., 2005. An evaluation of snowline data across New Guinea during the last major glaciation, and area-based glacier snowlines in the Mt, Jaya region of Papua, Indonesia, during the Last Glacial Maximum, Quaternary International, Vol, 138-139, PP. 93-117.
25
Seif, A., 2015. Equilibrium-line altitudes of Late Quaternary glaciers in the Oshtorankuh Mountain, Iran, Quaternary International, 374, 126-143.
26
Serrano, E., González-Trueba, J. J., Pellitero, R., González-García, M., & Gómez-Lende, M., 2013. Quaternary glacial evolution in the Central Cantabrian Mountains (northern Spain). Geomorphology,196, 65-82.
27
Singh, P.V., Singh, P., and Haritashya, U., K., 2011. Encyclopedia of snow, ice and glaciers, Springer Publication, the Netherlands, pp.1300.
28
Yesilyurt, S., Akçar, N., Dogan, U., Yavuz, V., Ivy- Ochs, S., Vockenhuber, C., & Schlüchter, C., 2016. Extensive Quaternary glaciations in eastern Turkey. In EGU General Assembly Conference Abstracts, Vol. 18, P. 1014.
29
ORIGINAL_ARTICLE
استفاده از شاخصهای مورفومتریک برای شناسایی سرچشمه نمکزایی در پلایا (مطالعۀ موردی: پلایای ایزدخواست، استان فارس)
در کشور ما شرایط اقلیمی بهگونهای استکه در 65 درصد آن متوسط بارندگی سالیانه کمتر از 130 میلیمتر است.. بنابراین شناخت عوامل تأثیرگذار بر کیفیت منابع آبی این مناطق برای حفاظت در جهت کاهش آسیبپذیری این منابع، از اهمیت شایانی برخوردار است. در این تحقیق جهت بررسی عوارض ژئومورفولوژیکی در شناسایی سرچشمههای شوری منابع آب زیرزمینی در پلایای ایزدخواست و ارائه شاخصی مطمئن جهت مدلسازی مکانی از مدل رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) استفاده شده است. نتایج نشان داد که از بین 5 شاخص انتخاب شده ، شاخص بافت زهکشی نسبت به شاخص-های دیگر کارایی بهتر و مناسب تری داشت بطوری که نتایج مدل GWR با لندفرمهای منطقه رابطۀ مستقیی را نشان داد. در اغلب پارامترهای کیفی بیشترین میزان همبستگی مربوط به غرب حوضه میباشد که نشاندهندۀ تأثیر بالای دیاپیر نمکی موجود در غرب حوضه بر منابع آبی میباشد همچنین مقاومت کم و فرسایش رسوبات تبخیری نیز بر این موضوع دامن زده است. علاوه بر این در این تحقیق سازندهای مخرب در مرکز، شمال، شمالشرق و شمالغرب منطقه بهصورت تپهماهور و بدلند رخنمون دارند. علاوه بر این با استفاده از شاخص بافت زهکشی بهطور کامل مقاومت لیتولوژیهای مختلف در زیرحوضهها مشخص شد. که نتایج نشان میدهد در نبود نقشههای زمینشناسی با مقیاس قابل قبول میتوان جهت تشخیص نوع مقاومت سنگها از نقشههای توپوگرافی با مقیاسهای موجود و حتی برای تعیین جنس لیتولوژیها با استفاده از نقشههای توپوگرافی بزرگ مقیاستر با استخراج شبکه زهکشی به عنوان لندفرم از شاخص بافت زهکشی استفاده نمود.
https://www.geomorphologyjournal.ir/article_141043_cd432c65da48cd9e2c436236f0195347.pdf
2021-12-22
134
156
10.22034/gmpj.2021.296568.1288
شاخص های مورفومتریک
بافت زهکشی
GWR
پلایای ایزدخواست
مریم
انصاری
ansarimaryam149@gmail.com
1
دانشجوی دکتری ژئوموروفوژی، گروه جغرافیا، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه.
AUTHOR
ایرج
جباری
iraj.jabbari@razi.ac.ir
2
دانشیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه.
LEAD_AUTHOR
فرهنگ
سرگردی
fsargordi@gmail.com
3
استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه.
AUTHOR
تیموری، م.، اسدی نلیوان، ا.، 1399، تاثیر کاربری اراضی و زمینشناسی بر کیفیت آبهای زیرزمینی با استفاده از تکنیکهای آماری چند متغیره و زمینآمار (مطالعه موردی: بخشی از حوضه آبریز حبلهرود)، هیدروژئومورفولوژی، دوره 7، شماره 25، صص 97-121.
1
اسدیان، ف.، خلفی، ج.، 1389، تأثیر پدیدههای ژئومورفولوژی بر منابع آب زیرزمینی، مطالعۀ موردی: دشت سهرین زنجان، فصلنامه جغرافیا، دوره 4، شماره 15، صص 64-86.
2
انصاری، م.، جباری، ا.، سرگردی، ف.، 1400، مدلسازی مکانی پارامترهای کیفی آب بر اساس سازندهای زمینشناسی، هیدروژئومورفولوژی، دوره 8، شماره 26، صص 117-137.
3
بهرامی، ش.، زنگنهاسدی، م. ع.، رهبر، ح.، 1392، بررسی نقش ژئومورفولوژی در ویژگیهای هیدرولوژیکی و شیمیایی چشمههای حوضة آبخیز کنگیر، جغرافیا و آمایش شهری- منطقهای، دوره 3، شماره 7، صص 71-84.
4
جعفری، م.، طویلی، ع.، 1392، احیای مناطق خشک و بیابانی، چاپ چهارم،انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
5
جوانی، و.، جباری، ا.، 1388، شاخصهای زمینریختشناسی در شناسایی آب زیرزمینی (مطالعۀ موردی: دشت اهر)، مجله علمی- پژوهشی فضای جغرافیایی، سال 9، شماره 25، صص 51-71.
6
جهبذ، ا.، 1373، بررسی ویژگیهای هیدروشیمیایی حوضه آبخیز سروستان با تأکید بر نقش سازندهای زمینشناسی، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته زمینشناسی- آبشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، 436 ص.
7
خجسته، پ.، 1390، تفکیک بخشهای سازندهای گچساران و آسماری از روی خردههای حفاری با رویکرد پردازش تصویر، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشتۀ برق - الکترونیک ، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، 129 ص.
8
رحمتی، ا.، محمودی، ن.، مساعدی، ا.، حیدری، ف.، 1393، بررسی اثر کاربری اراضی و سنگ شناسی بر کیفیت آب چشمه های حوزه آبخیز پیرانشهر، مجله علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، شمارۀ 27،صص 19-26.
9
رنجبر، غ.، پیرسته انوشه، ه.، 1394، نگاهی به تحقیقات شوری در ایران با تاکید بر بهبود تولید گیاهان زراعی، مجله علوم زراعی ایران، جلد 17، شماره 2، صص 165-178.
10
زنگنهاسدی، م. ع.، بهرامی، ش.، اکبری، ا.، پوراسکندر، ب.، 1391، بررسی میزان ارتباط نوسان آب زیرزمینی با عوارض ژئومورفولوژی، مطالعۀ موردی: دشت پارسآباد، اولین همایش ملی انجمن ایرانی ژئومورفولوژی، ژئومورفولوژی و زیستگاه انسان (فرصتها و محدودیتها)، صص 172-174.
11
عرفانیان، م.، حسین خواه، م.، علیجانپور، ا.، 1392، مقدمهای بر روشهای رگرسیونی چند متغیره OLS و GWR در مدلسازی مکانی اثرات کاربری اراضی بر کیفیت آب، ترویج و توسعه آبخیزداری، شمارۀ 1، صص 33-39.
12
لاورینیا، ع.، اصغریمقدم، م. ر.، 1387، بررسی ژئومورفولوژی تاقدیس گزه و تأثیر آن بر منابع آبی منطقه مغرب هرمزگان و جنوبشرق فارس، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال 5، شماره 20، صص 117-130.
13
Almada, H. K. S., Silvério, D. V., Macedo, M. N., Santos. L. M., Zaratim, E. C. P., Zaratim, K. P., Maccari, A., Nascimento, M. R., Umetsu, R. K., 2019. Effects of geomorphology and land use on stream water quality in southeastern Amazonia, Hydrological Sciences Journal, 64(5), pp. 1-13.
14
Andersson, J., Nyberg L., 2009. Using official map data on topography, wetlands and vegetation cover for prediction of stream water chemistry in boreal headwater catchments, Hydrology and Earth System Sciences, 13(4), pp. 537−549.
15
Chang, H., 2008. Spatial analysis of water quality trends in the Han River basin, South Korea, Water Research, 42(13), pp. 3285-3304.
16
Chopra, R., Sharma, P.K., 1993. Landform analysis and ground water potential in the Bist Doab area, International Journal of Remote sensing, 14(17), pp.3221-3229.
17
Drever, J. L., 1988. The geochemistry of natural waters, the University of Michigan, Prentice-Hall, 2, 437 p.
18
Elewa, H. H., 2006. Water resources and geomorphological characteristics of Tushka and west of Lake Nasser, Egypt, Hydrogeology Journal, 14( 6), pp. 942–954
19
Ferdowsian, R., Ryder, A., George, R., Bee, G., Smart, R., 2002. Groundwater level reduction under Lucerne depend on the landform and groundwater flow systems (local or intermediate), Australian Journal of Soil Research, 40(3), pp. 381-396.
20
Haldar, D., Sehgal, V.K., Kumar, G., Sundara Sarma, K.S., 2011. Evaluation of ground water and land resources in relation to landforms in Alwar District (Rajasthan): A remote sensing based approach, Archives of Environmental Science, 5, pp. 37-45.
21
Kamarudin, M. K. A., Nalado, A. M., Toriman, M. E., Juahir, H., Umar, R., Ismail, A., Wahab, N. A., Saad, M. H. M., Maulud, K. N., Hanafiah, M. M., Saudi, A., Harith, H., 2019. Evolution of river geomorphology to water quality impact using remote sensing and GIS technique, Desalination and Water Treatment, 149, pp. 258-273.
22
Lecomte, K. L., García, M. G., Fórmica, S. M., Depetris, P. J., 2009. Influence of geomorphological variables on mountainous stream chemistry (Sierras Pampeanas, Córdoba, Argentina), Geomorphology, 110(3-4), pp. 195−202.
23
Mainali, J., Chang, H., Chun, Y., 2019. A review of spatial statistical approaches to modeling water quality, Progress in physical geography, earth and environment, 43(6), pp. 1-26.
24
Mulyadi, A., Dede, M., Widiawaty, M. A., 2020. Spatial interaction of groundwater and surface topographic using geographically weighted regression in built-up area, Sustainable Urban Water International Seminar, Series: Earth and Environmental Science 477, pp. 1-8.
25
Nagarale, V. R., 2017. Groundwater Zonation by using Landform Characteristics in Karha River Basin, Pune, major research project, department of geography, women’s university, Pune campus, Pune, 98 p.
26
Nayyeri, H., Zandi, S., 2018. Evaluation of the effect of river style framework on water quality, Environmental Earth Sciences, 77(9), pp. 1-12.
27
Nazeer, M., Bilal, M., 2018. Evaluation of Ordinary Least Square (OLS) and Geographically Weighted Regression (GWR) for water quality monitoring a case study for the estimation of salinity, Oceanic and coastal sea research, 17(2), pp. 305-310.
28
Okkonen, J., Klove, B., 2012. Assessment of temporal and spatial variation in chemical composition of groundwater in an unconfined esker aquifer in the cold temperate climate of Northern Finland, Cold Regions Science and Technology, 71, pp. 118-128.
29
Pratt, B., Changa, H., 2012. Effects of land cover, topography, and built structure on seasonal water quality at multiple spatial scales, Journal of Hazardous Materials, 209– 210, pp. 48-58.
30
Rai, P. K., Singhi, P., Mishra, V. N., Singh, A., Sajan, B., Shahi, A., 2019. Geospatial approach for quantitative drainage morphometric analysis of varuna river basin, India, Journal of Landscape Ecology, 12(2), pp. 1-25.
31
Rajaveni, S. P., Brindha, K., Elango, L., 2016. Geological and geomorphological controls on groundwater occurrence in a hard rock region, Applied Water Science, 7(2017), pp. 1377–1389.
32
Salinity management handbook, 2019, Second edition, National landcare program press, Department of Environment and Resource Management, 172 p. https://www.publications.qld.gov.au/dataset/salinity-management-handbook
33
Shajari, J., Raeisi, E.T., 2006. Influences of anticlinal structures on regional flow. Zagros, Iran, Journal of Cave and Karst studies, 68(3), pp. 118-129.
34
Shi, W., Xia, J., Zhang, X., 2016. Influences of anthropogenic activities and topography on water quality in the highly regulated Huai River basin, China. Environmental Science and Pollution Research, 23(21), pp. 21460-21474.
35
Shrestha, A., Luo, W., 2017. Analysis of groundwater Nitrate contamination in the central valley: comparison of the geodetector method, principal component analysis and Geographically Weighted Regression, International Journal of Geo-Information, 6(10), pp.1-25.
36
Sliva, L., Williams, D.D., 2001. Buffer zone versus whole catchment approaches to studying land use impact on river water quality, Water Research, 35(14), pp. 3462−3472.
37
Smith, K.G., 1950, Standards for grading texture of erosional topography, American Journal of Science, 248 (9), pp. 655-668.
38
Sun, Y., Guo, Q., Liu, J., Wang, R., 2014. Scale effects on spatially varying relationships between urban landscape patterns and water quality, Environmental Management, 54(2), pp. 272–287.
39
Thapa, R., Ravindra, K., Sood, R.K., 2008. Study of morphotectonics and hydrogeology for groundwater prospecting using remote sensing and GIS in the north west Himalaya, district Sirmour, Himachal, Pradesh, India, The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Part B4. Beijing, pp. 227-232.
40
Tucker, G.E., Catani, F., Rinaldo, A., Bras, R.L., 2001. Statistical analysis of drainage density from digital terrain data. Geomorphology, 36(3-4), pp.187–202.
41
Varanka, S., Luoto, M., 2012. Environmental determinants of water quality in boreal rivers based on partitioning methods, River Research and Applications, 28(7), pp. 1034-1046.
42
Varanka, S., Hjort, J., Luoto, M., 2015. Geomorphological factors predict water quality in boreal rivers, Earth Surface Processes and Landforms, 40(15), pp. 1989–1999.
43
Verma, S., Mukherjee, A., 2016. Geomorphological Influence on Groundwater Quality and Arsenic Distribution in Parts of Brahmaputra River Basin Adjoining Eastern Himalayas. In: Raju N. (Eds) Geostatistical and Geospatial Approaches for the Characterization of Natural Resources in the Environment. Springer, Cham, pp. 207-211, https://doi.org/10.1007/978-3-319-18663-4_33
44
Young, R.G., Quarterman, A.J., Eyles, R.F., Smith, R.A., Bowden, W.B., 2005. Water quality and thermal regime of the Motueka River: influences of land cover, geology and position in the catchment. New Zealand Journal of Marine and Freshwater Research, 39(4), pp. 803−825.
45
Zhou, T., Wu, J., Peng, S., 2012. Assessing the effects of landscape pattern on river water quality at multiple scales: A case study of the Dongjiang River watershed, China, Ecological Indicators, 23(2012), pp. 166-175.
46
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی نتایج تغییرات کاربری اراضی بر دبی رودخانه دره رود در بازه زمانی سی ساله با استفاده از مدل HEC_HMS
در این تحقیق از روش مبتنی بر شی گرا در تهیه ی نقشه کاربری اراضی حوضه آبریز دره رود با استفاده از تصاویر لندست 5 با سنجنده TM و لندست 8 با سنجده OLI در یک بازه زمانی 30 ساله، از سال 1990 تا 2019 و تاثیرات آن بر تغییرات دبی رودخانه دره رود مورد بررسی قرار گرفت. تصاویر ماهواره ای در چهارده کلاس طبقه بندی شد که کلاس های کشت آبی، زراعت دیم، مناطق سنگی، مناطق مسکونی، باغات و دریاچه دارای افزایش مساحت و زمین های بایر، مراتع، اراضی جنگلی و بستر رودخانه دارای کاهش مساحت بوده اند برای پی بردن به تغییرات روند جریانی رودخانه ، از روش SCS در مدل HEC_HMS استفاده شد و به صورت چهار زیر حوضه مشیران، هوراند، سمبور و بوران تقسیم شده و با توجه به کاربری اراضی شماره منحنی CN و زمان تاخیر رواناب زیرحوضه ها به همراه ضریب K و X به مدل معرفی شد و اجرا گردید. نتایج نشان داد که اوج رواناب در زیرحوضه مشیران با کاهش 7 مترمکعب و کاهش 5/8 میلیمتر حجم رواناب و در زیرحوضه هوراند با کاهش 6/8 متر مکعب اوج رواناب و کاهش 12 میلیمتر حجم رواناب و زیر حوضه سمبور با کاهش 2/2 متر مکعب اوج رواناب و کاهش 12 میلیمتر حجم رواناب همراه بوده است در حالی که در زیر حوضه بوران بر خلاف سه زیر حوضه قبلی افزایش اوج رواناب به میزان 10 متر مکعب در ثانیه و افزایش حجم رواناب به میزان 6/9 میلیمتر برآورد شده است.
https://www.geomorphologyjournal.ir/article_141040_e54da14bf770e1ffdbf7547aceac63b1.pdf
2021-12-22
157
174
10.22034/gmpj.2021.274972.1259
تغییر کاربری اراضی
طبقه بندی شی گرا
مدل HEC HMS
روش SCS
رسول
حسن زاده
qartal4322@gmail.com
1
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی.
AUTHOR
فریبا
اسفندیاری درآباد
esfandyari@uma.ac.ir
2
استاد ژئومورفولوژی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی.
AUTHOR
صیاد
اصغری سراسکانرود
s.asghari@uma.ac.ir
3
دانشیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی.
LEAD_AUTHOR
علیزاده، ا.، 1387، اصول هیدرولوژی کاربردی، چاپ بیست و پنجم، انتشارات دانشگاه امام رضا، مشهد.
1
اصغری سراسکنرود، ص.، محمدنژاد، و.، امامی، ه.، 1398، بررسی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روشهای پیکسل پایه و شیگرا و تجزیه و تحلیل اثرات تغییر کاربری اراضی در فرسایش خاک مطالعه موردی: شهر مراغه، تحقیقات کمی ژئومورفولوژی، دوره هشتم، شماره1، صص 178-160.
2
بلواسی، ا.، اصغری سراسکانرود، ص.، اسفندیاری، ف.، زینالی، ب.، 1399، نقش تغییر کاربری اراضی بر ویژگیهای رواناب و جاری شدن سیل در حوضه آبریز دوآب، اکو هیدرولوژی، دوره7، شماره2 ، صص 344-331.
3
فیضیزاده، ب.، پیرنظر، م.، زندکریمی، آ.، عابدی قشلاقی، ح.، 1393، ارزیابی کاربرد الگوریتمهای فازی در افزایش دقت نقشههای کاربری اراضی استخراج شده با روشهای پردازش شیگرا، فصلنامه اطلاعات جغرافیایی، دوره بیستوچهارم، شماره 94، صص 117-107.
4
فیضیزاده، ب.، هلالی، ح.، 1389، مقایسه روشهای پیکسل پایه و شیگرا و پارامترهای موثر در طبقهبندی کاربری اراضی استان آذربایجانغربی، تحقیقات جغرافیای طبیعی(تحقیقات جغرافیایی)، دوره 42 ،شماره71، صص 84-73.
5
فروغی، ز.، شایان، س.، کردوانی، پ.، 1397، تأثیر تغییر کاربری اراضی بر وضعیت ژئومورفولوژیکی رودخانه کر، تحقیقات کمی ژئومورفولوژی، دوره هفتم، شماره1، صص 210-193.
6
حامدی، ن.، اسماعیلی، ع.، فرامرزی، ح.، 1398، تجزیه و تحلیل سناریوهای بالقوه خطر آتشسوزی شهر لردگان با استفاده از GIS و RS ، دوفصلنامه علمی پژوهشی مدیریت بحران، بهار و تابستان99، شماره17، صص 27-17.
7
حجازی، ا.، مزبانی، م.، 1394، برآورد ارتفاع و حداکثر مقدار رواناب با استفاده از روش عدد منحنی CN مطالعه موردی: حوضه آبریز سراب درهشهر، هیدروژئومورفولوژی، دوره دوم، شماره5، صص 81-63.
8
مهدوی، م.، 1390، هیدرولوژی کاربردی، چاپ نهم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
9
رضاییمقدم، مح.، رضاییبنفشه، م.، فیضیزاده، ب.، نظمفر، ح.،1387، طبقهبندی پوشش اراضی براساس روش شیگرا و تصاویر ماهوارهای، مطالعه موردی: استان آذربایجانغربی، مجله تحقیقات آبخیزداری، تابستان 89، شماره 87 ، صص 35-21.
10
سلمانی، س.، ابراهیمی، ح.، محمدزاده، ک.، ولیزاده، خ.، 1396، ارزیابی روشهای مختلف طبقهبندی شیگرا در استخراج کاربری زمین از تصاویر ماهوارهای Iconus، فصلنامه اطلاعات جغرافیایی، دوره بیست و هشتم، شماره111، صص 215-205.
11
صمدزاده، ر.، خیام، م.، فاضلی، ع.، 1392، مدلسازی براورد منطقه ای رسوب معلق در حوضه آبریز دره رود اردبیل،جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال24، پیاپی51، شماره3، صص 178-153.
12
Aman, A., & Randriamanantena, H.P., & Podaire, A., & Froutin, R. (1992). Upscale integration of normalized difference vegetation index: The problem of spatial heterogeneity. IEEE Transactions on Geoscience and Remote Sensing, 30, 326−338.
13
Banihabib, M.E., & Juric, L. (2020). A Hybrid Intelligence Model for the Prediction of the Peak Flow of Debris Floods, Water Article, 12/2246, 2-17.
14
Belayneh, A., & Sintayehu, G., & Gedam, K., & Muluken, T. (2020). Evaluation of satellite precipitation products using HEC HMS model, Modeling Earth Systems and Environment, 6, 2015-2032.
15
Pertiwi, P.C., & Hisyam, E.S., & Yofianti, D. (2020). The effect of land use change to surface runoff discharge in the POMPONG watershed at Bangka regency, IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 599, 1-7.
16
Salil, S., & Pyasi, S.K. (2020). A Review on the HEC_HMS( Rainfall - Runoff- Simulation) model, International Journal of Agricultural Science andResearch, 10, 183-190.
17
ShanShan, H., & Yunyun, F., & Tao, Z. (2020). Assessing the Effect of Land Use Change on Surface Runoff in a Rapidly Urbanized City: A Case Study of the Central Area of Beijing, Land Article, 17, 1-15.
18
Spruce, J., & Bolten, J., & Mohammad, I., & Srinivasan, R., & Lakshmi, V. (2020). Mapping land use- land cover change in the Lower Mekong basin from 1997-2010, Frontiers in Environmental science, 8, 1-13.
19
Kai Ma, X.H., & Chuan Liang, H.Z., & Xingyu, Z., & Xiaoyue, W. (2020). Effect of land use/cover changes on runoff in the Min River watershed, River Rasearch and Applications article, 5, 749- 759.
20
Karkauskaite, P., & Tagesson, T., & Fensholt, R. (2017). Evaluation of the Plant Phenology Index (PPI), NDVI and EVI for Start-of-Season Trend Analysis, of the Northern Hemisphere Boreal Zone, Remote Sensing, 9, 2-21.
21
Khalid, H., & Alkaabi, K. & Ghebreyesus, D. & Liaqat, M.U. & Sharif, H. (2020). Land use / land cover change along the Eastern Coast of the UAE and its impact on flooding risk, Geomatics, Natural Hazards and Risk, 11, 112-130.
22
Min, L., & Fang, H., & Hannv, Z., & Ping, W. (2009). Vegetation Canopy Water Content Estimation Using GVMI and EWT Model from MODIS Data, 2009 2nd International Congress on Image and Signal Processing, 10, 1-5.
23
Pietro, C., & Stéphane, F., & Jean, M.G. (2002). Designing a spectral index to estimate vegetation water content from remote sensing data: Part 2. Validation and applications, Remote Sensing of Environment, 82, 198-207.
24
Qiaoyun, X., & Wenjiang, H., & Jyoti, R.D., & Dailiang, R. (2018). Vegetation Indices Combining the Red and Red-Edge Spectral Information for Leaf Area Index Retrieval, IEEE JOURNAL, 44, 1-12.
25
Tewabe, D., & Fentahun, T. (2020). Assessing land use and land cover change detection using remote sensing in the Lake Tana Basin, Northwest Ethiopia, Cogent Environmental Science, 6, 1-11.
26
Wen Z., & Dongping M., & Lu Xu, H.B., & Min, W. (2018), Stratified Object-Oriented Image Classification Based on Remote Sensing Image Scene Division, Journal of Spectroscopy, 2018, 1-11.
27
Zangyan, J., & Alfredo, R.H. & Jin, C., & Yunhao, C., & Jing, L., & Guangjian,Y., & Xiaoyu, Z. (2006). Analysis of NDVI and scaled difference vegetation index retrievals ofvegetation fraction, Remote Sensing of Environment, 101, 366-378.
28
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی نرخ فرونشست دشت همدان-بهار و ارتباط آن با پارامترهای محیطی
یکی از مخاطرات پیشروی دشتهای کشور، مخاطره فرونشست است. قرارگیری دشت همدان-بهار در منطقه نیمه خشک سبب شده تا این دشت در معرض مخاطره فرونشست باشد. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به بررسی این مخاطره پرداخته شده است. در این تحقیق به منظور دستیابی به اهداف مورد نظر از روشهای توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. دادههای تحقیق شامل تصاویر راداری سنتنیل 1 (73 تصویر راداری در طی بازه زمانی ۱۶/۰۱/۲۰۱۵ تا ۱۴/۰۱/۲۰۲۰)، تصویر ماهوارهای لندست 8 (مربوط به تاریخ 13/06/ 2020 به منظور تهیه نقشه کاربری اراضی منطقه)، مدل رقومی ارتفاعی 30 متر SRTM، نقشه زمینشناسی 1:100000 و همچنین اطلاعات مربوط به چاههای پیزومتری منطقه است. ابزارهای تحقیق نیز شامل GMT، ENVI، ARCGIS و expert choice میباشد. بر اساس نتایج بدست آمده، این دشت در طی دوره زمانی ۵ سال (از تاریخ ۱۶/۰۱/۲۰۱۵ تا ۱۴/۰۱/۲۰۲۰)، با ۲۸۱ میلیمتر فرونشست مواجه شده است که بر اساس آن میتوان گفت منطقه مورد مطالعه دارای میانگین ۵۶ میلیمتر فرونشست سالانه است. همچنین نتایج پتانسیلسنجی مناطق مستعد وقوع فرونشست بیانگر این است که مناطق میانی محدوده مطالعاتی، شامل محدودههای شهری همدان، بهار، لالجین و صالحآباد به دلیل نوع کاربری، نوع لیتولوژی، شیب کم، قرار گرفتن در واحد دشت و مخروطه افکنه و همچنین افت زیاد منابع آب زیرزمینی در این مناطق، پتانسیل بالایی جهت وقوع و تشدید فرونشست در آینده دارد. با توجه به اینکه این مناطق در محاسبه فرونشست منطقه، دارای بالاترین میزان فرونشست بودهاند، بنابراین بین نتایج حاصله از تصاویر راداری و پهنهبندی، انطباق وجود دارد.
https://www.geomorphologyjournal.ir/article_141036_642d02f8290067950da8f3326cf15591.pdf
2021-12-22
175
188
10.22034/gmpj.2021.141036
کلمات کلیدی: فرونشست
دشت همدان -بهار
تداخل سنجی راداری
معصومه
رجبی
mrajabi@tabrizu.ac.ir
1
استاد ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه ریزی وعلوم محیطی، دانشگاه تبریز.
LEAD_AUTHOR
شهرام
روستایی
roostaei@tabrizu.ac.ir
2
استاد ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه ریزی وعلوم محیطی، دانشگاه تبریز.
AUTHOR
سیدمحمدرضا
جوادی
smr.javadi48@iran.ir
3
دانش آموخته دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده برنامه ریزی وعلوم محیطی، دانشگاه تبریز.
AUTHOR
بابایی، س؛ خزایی، ص؛ قاصرمبارکه، ف.، ۱۳۹۶. پردازش سری زمانی تداخل سنجی تصاویر راداری COSMO-SkyMed به منظور محاسبه نرخ فرونشست در محدوده سازههای زمینی و زیرزمینی در شهر تهران، نشریه علوم و فنون نقشه برداری، دوره ۷، شماره ۱، صص ۶۷-۵۵.
1
خدابخش، س؛ محسنی، ح؛ حسامزاده، م؛ مهاجروطن، م؛ کرمالهی، ل.، ۱۳۹۲. بررسی سرشاخههای باختری رودخانه قرهچای براساس نوع رودخانه و رخسارههای رسوبی، مجله رسوبشناسی کاربردی، دوره ۱، شماره ۱، صص ۸۶-۷۱.
2
خرمی، م.، 1396. تخمین فرونشست مشهد با استفاده از تکنیک تداخل سنجی راداری و ارزیابی آن با توجه به مشخصات ژئوتکنیکی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی، دانشکده مهندسی.
3
رکنی، ج؛ حسینزاده، س؛ لشکریپور، غ؛ ولایتی، س.، 1395. بررسی فرونشست زمین، چشماندازها وتحوّلات ژئومورفولوژی ناشی ازآن در دشتهای تراکمی (مطالعه موردی: ۱۳۹۵)، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، دوره ۶، شماره ۲۴، صص ۳۸-۲۱.
4
شایان، س؛ یمانی، م؛ یادگاری، م.، ۱۳۹۵. پهنه بندی فرونشست در حوضه آبریز قرهچای، مجله هیدروژئومورفولوژی، دوره ۳، شماره ۹، صص ۱۵۸-۱۳۹.
5
شریفیکیا، م.، 1391. تعیین میزان فرونشست زمین به کمک روش تداخل سنجی راداری (D-InSAR) در دشت نوق-بهرمان، مجله برنامهریزی و آمایش فضا، دوره 16، شماره 3، صص ۷۷-۵۵.
6
کریمی، م؛ قنبری، ع. ا؛ امیری، ش.، ۱۳۹۲. سنجش خطرپذیری سکونتگاههای شهری از پدیده فرونشست زمین (مطالعه موردی: منطقه ۱۸ شهر تهران)، مجله برنامهریزی فضایی (جغرافیا)، سال ۳، شماره ۱، صص ۵۶-۳۷.
7
محمدخان، ش؛ گنجائیان، ح؛ گروسی، ل؛ زنگنهتبار، ز.، 1398. ارزیابی تأثیر افت آبهای زیرزمینی بر میزان فرونشست با استفاده از تصاویر راداری سنتنیل 1 (محدوده مورد مطالعه، دشت قروه)، مجله سپهر، دوره 28، شماره 112، صص 229-219.
8
مقصودی، ی؛ امانی، ر؛ احمدی، ح.، 1398. بررسی رفتار فرونشست زمین در منطقه غرب تهران با استفاده از تصاویر سنجنده سنتینل ۱ و تکنیک تداخلسنجی راداری مبتنی بر پراکنشگرهای دائمی، مجله تحقیقات منابع آب ایران، سال ۱۵، شماره ۱، صص ۳۱۳-۲۹۹.
9
نصیری خانقاه، ع؛ شریفیان عطار، ر.، 1398. کاربرد تداخلسنجی رادار در مطالعه فرونشست، انتشارات مهر جالینوس، 294 صفحه.
10
Abir, I. A., Khan, S.D., Ghulam, A., Tariq, S., Shah, M.T. (2015). Active tectonics of western Potwar Plateau–Salt Range, northern Pakistan from InSAR observations and seismic imaging. Remote Sensing of Environment, 168: 265-275.
11
Aimaiti, Y.; Yamazaki, F.; Liu, W. Multi-Sensor InSAR Analysis of Progressive Land Subsidence over the Coastal City of Urayasu, Japan. Remote Sens. 2018, 10, 1304.
12
Bozzano, F., Esposito, C., Franchi, S., Mazzanti, P., Perissin, D., Rocca, A. (2015). Understanding the subsidence process of a quaternary plain by combining geological and hydrogeological modelling with satellite InSAR data: the acque albule plain case study. Remote Sens. Environ. 168, 219–238. doi: 10.1016/j.rse.2015.07.010.
13
Chen, M., Tomás, R., Li, Zh., Motagh, M., Li, T., Hu, L., Gong, H., Li, X., Yu, J., Gong, X. (2016). Imaging Land Subsidence Induced by Groundwater Extraction in Beijing (China) Using Satellite Radar Interferometry, Remote Sens, 8(6), 468.
14
Hanssen, R. F. 2001. Radar Interferometry: Data Interpretation and Error Analysis. Dordrecht. Kluwer Academic Publishers.
15
Ho, D. T. D., Tran, C. Q., Nguyen, A. D. and Le, T. T. (2016). Measuring ground subsidence in Hanoi city by radar interferometry. Science and Technology Development Journal, 19 (2): 122-129.
16
Margarita, M., Georgi, F., Ilia, Y., Plamen, I. (2005). UNESCO- bas Project of Land Subsidence Research in the Region of the Sofia, Skopje and Tirana Cities, Geoindicators, PP: 31-33.
17
Nguyen Hao, Q., Takewaka, S. (2019). Detection of Land Subsidence in Nam Dinh Coast by Dinsar Analyses, International Conference on Asian and Pacific Coasts, pp 1287-1294.
18
Yao, G.; Ke, C.-Q.; Zhang, J.; Lu, Y.; Zhao, J. (2019). Lee, H. Surface deformation monitoring of Shanghai based on ENVISAT ASAR and Sentinel-1A data. Environ. Earth Sci, 78, 225.
19
Zhao, Q., Ma. G., Wang. Q., Yang. T., Liu, M., Gao, W., Falabella, F., Mastro, P., Pepe, A. (2019). Generation of long-term InSAR ground displacement time-series through a novel multi-sensor data merging technique: The case study of the Shanghai coastal area, ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing.
20
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی و تحلیل مناطق کارستیک توسعه یافته و آسیب پذیر (مطالعه موردی: توده کارستیک خورین در استان کرمانشاه)
مناطق کارستیک به عنوان یکی از منابع مهم آبی پتانسیل آسیبپذیری بالایی دارند. یکی از مناطقی که در معرض آسیبپذیری قرار دارد، توده کارستیک خورین در شمال استان کرمانشاه است، به همین در این تحقیق به شناسایی مناطق آسیبپذیر آن پرداخته شده است. این تحقیق در ۳ مرحله انجام شده است، در مرحله اول با استفاده از ۸ فاکتور (لیتولوژی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، اقلیم، ارتفاع، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی) و مدل تلفیقی WLC و ANP به شناسایی مناطق مستعد توسعه کارست در محدوده مطالعاتی پرداخته شده است. در مرحله دوم، با استفاده از مدل Paprika به شناسایی مناطق آسیبپذیر در محدوده مطالعاتی پرداخته شده است. در مرحله سوم بر مبنای نتایج حاصله از دو مرحله اول، مناطقی که بیشتر در معرض آسیب قرار دارند، شناسایی شده است. ارزیابی نتایج حاصله از طریق مدل تلفیقی WLC و ANP بیانگر این است که مناطق مرکزی محدوده مطالعاتی با ۶/۶۸ کیلومترمربع، به دلیل نوع لیتولوژی، ارتفاع زیاد، نوع پوشش و میزان شیب، پتانسیل زیادی جهت توسعه منابع کارستیک دارد. همچنین نتایج حاصل از ارزیابی میزان آسیبپذیری با استفاده از مدل Paprika نیز بیانگر این است که مناطق میانی محدوده با ۳/۳۵ کیلومترمربع، بیشترین پتانسیل آسیبپذیری را دارد. در این تحقیق به منظور شناسایی مناطق آسیبپذیر در برابر آلودگی، طبقات مستعد توسعه کارست که معرض آسیبپذیری خیلی زیادی قرار دارند، به عنوان مناطق آسیبپذیر شناسایی شده است که این مناطق دارای ۷/۲۲ کیلومترمربع وسعت هستند.
https://www.geomorphologyjournal.ir/article_141035_bab055112cc4ed1c93893e688f53a2bd.pdf
2021-12-22
189
200
10.22034/gmpj.2021.141035
کارست
آسیب پذیری
Paprika
خورین
امیر
صفاری
safari2009@gmail.com
1
دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکدۀ علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی.
LEAD_AUTHOR
علی
احمدآبادی
a_ahmadabadi@yahoo.com
2
استادیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکدۀ علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی.
AUTHOR
تینا
پی سوزی
zpeysoozi@gmail.com
3
دانش آموخته کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، دانشکدۀ علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی.
AUTHOR
اسکانیکزازی، غلامحسین؛ رنجبر، محسن، 1390، بررسی منابع آب کارست شهرستان ایذه و مدیرت آن، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، دوره ۳، شماره ۸، صص ۸۳-۶۹
1
افراسیابیان، احمد، 1377، اهمیت مطالعات و تحقیقات منابع آب کارست در ایران، مجموعه مقالات دومین همایش جهانی منابع آب در سازندهای کارستی، (تهران-کرمانشاه)، صص126-137
2
آقانباتی، علی، 1383، زمینشناسی ایران، انتشارات سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، 586 صفحه
3
دسترنج، علی؛ نوحهگر، احمد؛ ملکیان، آرش؛ غلامی، حمید؛ جعفریاقدام، مریم، ۱۳۹۶، ارزیابی و تهیه نقشه آسیبپذیری آلودگی آبخوان کارستی دالاهو، سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، سال ۸، شماره ۲، صص ۱۶-۱
4
رضایی، حسین؛ فتحاللهزاده عطار، نسرین؛ خانیتملیه، ذبیحالله، ۱۳۹۵، آلودگی منابع آب کارستی چالشها و راهکارها، سومین همایش و نمایشگاه محیط زیست و بحرانهای پیشرو، تهران
5
صفاری، امیر؛ گنجائیان، حمید؛ حیدری، زهرا؛ فریدونی کردستانی، مژده، ۱۳۹۷، تعیین مناطق کارست توسعه یافته با استفاده از مدلهای منطق فازی و OWA در حوضه قرهسو، دوره ۴، شماره ۱۵، صص ۱۱۴-۹۵
6
کیانی، طیبه؛ فتح اللهزاده، محمد، ۱۳۹۸، پهنهبندی و شناسایی آبخوانهای کارستی در منطقه اشتران کوه، سال ۱۹، شماره ۵۲، صص ۳۴-۲۱
7
مددی، عقیل؛ همتی، طاهر، 1394، پهنهبندی قابلیت کارست زایی با استفاده از مدل منطق فازی (مطالعه موردی: منطقه نمک آبرود شهرستان چالوس)، دو فصلنامه ژئومورفولوژی کاربردی ایران، سال ۳، شماره ۵، صص ۱۰۲-۸۹
8
مزیدی، احمد؛ کرم، امیر؛ کوراوندبردپاره، مژگان، ۱۳۹۵، پتانسیل یابی توسعه کارست با استفاده از منطق فازی (مطالعه موردی: حوضه دشت سوسن و دشت ایذه)، مجله پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، دوره ۵، شماره ۲، صص ۱۴۱-۱۳۰
9
یمانی، مجتبی؛ شمسی پور، علیاکبر؛ جعفری اقدم، مریم؛ باقری سید شکری، سجاد، 1390، بررسی عوامل موثر در توسعه یافتگی و پهنهبندی کارست حوضه چله با استفاده از منطق فازی و AHP، مجله علوم زمین، سال ۲۲، شماره ۸۸، صص ۶۶-۵۷
10
Bosak, P., 2003. Karst Processes from the Beginning to the End: How Can They be Dated? Speleogenesis and Evolution of Karst Aqufers, 1 (3): 1-4
11
Ducci, D., 2007. Intrinsic vulnerability of the Alburni karst system (southern Italy). Geological Society, London, Special Publications, 279(1), 137-151.
12
Ford, D. C., Williams, S., 1989. Karst geomorphology and hydrology. 6.1pp.
13
Ford, D.C., Williams, P.W., 2007. Karst Hydrogeology and Geomorphology, Wiley, Chichester, 562 pp.
14
Kavouri, K., Planes, V.g., Tremoulet, J., Dorfliger, N., Rejiba, F., Marchet., 2011. PaPRIKa: amethod for estimating karst resource and source vulnerability_application to the method (CoP and PAPRIKA) for groundwater vulnerability mapping in Mediterranean karst aquifers, 65: 2407-242
15
Kiros, M., Zhou, Y., 2006. GIS-based vulnerability assessment and mapping for the protection of the Dire Dawa groundwater basin, Ethiopia, 34th Congress of international association of hydrogeologists, Beijing, P.R. China
16
Mudarra, M., Andreo, B., 2011. Relative Importance of the saturated and the unsaturated zone in the hydrogeological functioning of karst aquifers: the case of Alta Cadena (Southern Spain), Journal of Hydrology, 397 (3), 263-280
17
Ravbar, N., 2007. The Protection of Karst Waters, a Comprehensive Slovene Approach to Vulnerability and Contamination Risk Mapping, ZRC Publishing Ljubljana, pp. 254
18
Tirla, L., Vijulie, I., 2013. Structural–tectonic controls and geomorphology of the karst corridors in alpine limestone ridges: Southern Carpathians, Romania. Geomorphology Journal, Vol.197, pp. 123–136.
19
White, W. B., 1988. Geomorphology and Hydrology of karst، Oxford University press. Quinlan, j, Groundwater monitoring in karst terrains, EPA. 600/ x.
20
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی آسیب پذیری و تخریب میراث ژئومورفولوژیکی تحت تأثیر توسعه شهری خرم آباد
میراث ژئومورفولوژیکی شهری مستعد تخریب ناشی از فعالیتهای انسانی مرتبط با توسعه شهری و ایجاد ساختارهای زیربنایی است. برای درک اثر توسعه شهری بر میراث ژئومورفولوژیکی و ضرورت حفاظت از این میراث ارزشمند، پژوهش حاضر بهصورت موردی در شهر خرمآباد انجام شده است. دادههای تحقیق از طریق کارهای میدانی، نقشههای موضوعی و منابع تصویری موجود به دست آمده است. این تحقیق با یک رویکرد نوآورانه از طریق تلفیق کارهای میدانی، روشهای سنجش از دور و ارزیابی کمی انجام شده است. بدینصورت که ابتدا میراث ژئومورفولوژیکی محدوده شهری خرمآباد طی چندین مرحله کار میدانی فهرست برداری و تحلیل اهمیت شده است. در مرحله بعد میزان توسعه شهری خرمآباد طی سه دهه اخیر از طریق تصاویر ماهوارهای استخراج شده و اثرات آن بر میراث ژئومورفولوژیکی مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت میزان خطر تخریب هرکدام از میراثهای ژئومورفولوژیکی شهر خرمآباد بر اساس شاخص خطر تخریب بریلها (2016) مشخص گردیده است. نتایج نشان داد که منطقه شهری خرمآباد طی دوره 1990 تا 2018 حدود سه برابر افزایش یافته و در این زمان بسیاری از آثار میراث ژئومورفولوژیکی مورد تخریب واقع شده و یا ارزشهای عمده آن (زیباییشناسی، علمی، آموزشی، گردشگری و ...) از بین رفتهاند. نتایج ارزیابی خطر تخریب نیز نشان داد که ژئومورفوسایتهای مخملکوه، آبشار طلایی و همینطور غار کنجی به علت گسترش سریع مناطق مسکونی، کنترل نشده و حتی غیرقانونی، در معرض بیشترین تخریب ناشی از فعالیتهای انسانی از جمله ساختوساز، تسطیح و جاده سازی، رها سازی زباله، استفاده و بهرهبرداری خصوصی و غیره قرار دارند.
https://www.geomorphologyjournal.ir/article_141033_520fc727d142c75f6c7e1d1a01f129d9.pdf
2021-12-22
201
219
10.22034/gmpj.2021.141033
میراث ژئومورفولوژیکی شهری
خطر تخریب
ژئوتوریسم شهری
خرمآباد
ابراهیم
مقیمی
moghimi_ir@yahoo.com
1
استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
LEAD_AUTHOR
منصور
جعفر بگلو
mjbeglou@ut.ac.ir
2
دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
AUTHOR
مجتبی
یمانی
myamani@ut.ac.ir
3
استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
AUTHOR
فاطمه
مرادی پور
fatemehmoradipour@yahoo.com
4
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
AUTHOR
اداره کل هواشناسی استان لرستان، 1397، شناسنامه اقلیمی اداره هواشناسی خرمآباد.
1
سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1395، تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری، درگاه ملی آمار.
2
شایان، سیاوش؛ بنی صفار، معصومه؛ زارع، غلامرضا؛ فضلی، نفیسه، 1392، ارزیابی توانمندی توسعه گردشگری پایدار ژئومورفوسایتها با تأکید بر روش کومانسکو (مطالعهی موردی: ژئومورفوسایتهای مسیر گردشگری کرج- چالوس تا تونل کندوان)، مجله برنامهریزی و توسعه گردشگری، سال دوم، شماره 5، صص. 93-78.
3
علائی طالقانی و آذر جلیلیان، محمود، 1391، زمینگردشگری در ریجاب، تبیین و ارزیابی قابلیتهای گردشگری آن، مجله تحقیقات جغرافیایی، شماره 106، صص. 168-151.
4
قنواتی، عزت ا...؛ کرم، امیر؛ فخاری، سعیده؛ رضایی عارفی، محسن؛ آقا علیخانی، مرضیه، 1393، ارزیابی ژئومورفوسایتهای منطقه دماوند با استفاده از مدل رینارد، دو فصلنامه ژئومورفولوژی کاربردی ایران، سال سوم، شماره پنجم، صص. 13-1.
5
قدیری معصوم، مجتبی و کشاورز، مهناز، 1380، روند تحولات جمعیت و آینده نگری آن در شهر خرمآباد، پرتال جامع علوم انسانی، شماره 157، صص. 115-103.
6
مقیمی، ابراهیم؛ رحیمی هرآبادی، سعید؛ هدائی آرانی، مجتبی؛ علیزاده، محمد؛ اروجی، حسن، 1391، ژئومورفوتوریسم و قابلیت سنجی ژئومورفوسایتهای جادهای با بهرهگیری از روش پری یرا، مطالعه موردی، آزادراه قم-کاشان، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال دوازدهم، شماره 27، صص. 163-184.
7
مقیمی، ابراهیم، 1394، ژئومورفولوژی شهری، چاپ پنجم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
8
مختاری، داود (1394). ژئوتوریسم، انتشارات دانشگاه تبریز، چاپ اول، ص ۴۲۴.
9
مقصودی، مهران؛ عباسی، موسی؛ برزکار، محسن؛ مرادی، انور، 1393، ارزیابی توانمندیهای ژئوتوریسمی ژئومورفوسایتهای شهرستان مهاباد، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، سال هشتم، شماره 25، صص. 108-81.
10
مقصودی، مهران؛ یمانی، مجتبی؛ مقیمی، ابراهیم؛ رضوانی، محمدرضا؛ بهاروند، مهدی، 1397، شناسایی و ارزیابی ژئومورفوسایتهای کارستی با استفاده از مدل تلفیقی کوبالیکوا و کرنچر (نمونه موردی: ژئومورفوسایتهای کارستی شهرستان پلدختر-استان لرستان)، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، سال هفتم، شماره 1، صص. 12-1.
11
مقیمی، ابراهیم؛ جعفر بگلو، منصور؛ یمانی، مجتبی؛ مرادی پور، فاطمه، 1397، مقدمهای بر توسعه ژئوتوریسم شهری و چالشهای پیش روی آن (مطالعه موردی: شهر خرمآباد)، ششمین همایش ملی ژئومورفولوژی و چالشهای پیش رو، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
12
مقصودی، مهران؛ مرادی، انور؛ مرادی پور، فاطمه؛ رضایی ملکوتی، زهرا، 1397، از میراث ژئومورفولوژیکی تا توسعه پایدار: استراتژیها و چشماندازها در میراث جهانی بیابان لوت، دومین همایش ملی میراث فرهنگی و توسعه پایدار، تهران.
13
مقصودی، مهران؛ مقیمی، ابراهیم؛ یمانی، مجتبی؛ مرادی، انور، 1397، چالشهای پیش رو در مدیریت و حفاظت میراث ژئومورفولوژیکی (مطالعه موردی: آتشفشان دماوند)، ششمین همایش ملی ژئومورفولوژی و چالشهای پیش رو، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
14
یمانی، مجتبی؛ مرادی، انور، برزکار، محسن؛ عباسی، موسی، 1391، ژئومورفوتوریسم و توان سنجی ژئومورفوسایتهای شهرستان سردشت با مقایسه روشهای کامنسکو و رینارد، پژوهشهای دانش زمین، سال سوم، شماره 21، صص. 68-82.
15
یمانی، مجتبی؛ گورابی، ابوالقاسم؛ شمسی پور، علیاکبر؛ مرادیپور، فاطمه، 1393، ارزیابی ژئواقلیم بافت کوهستانی در راستای شناسایی مناطق ژئوتوریسم زمستانی (مطالعه موردی: استان لرستان)، فصلنامه علمی پژوهشی برنامهریزی منطقهای، دوره 4، شماره 16، صص. 94-81.
16
AbdelMaksoud, K. M., Al-Metwaly, W. M., Ruban, D. A., Yashalova, N. N., 2018. Geological heritage under strong urbanization pressure: El-Mokattam and Abu Roash as examples from Cairo, Egypt, Journal of African Earth Sciences. Vol. 141, pp. 86-93. https://doi.org/10.1016/j.jafrearsci.2018.02.008.
17
Burek, C.V. and Prosser, C.D., 2008. The history of geoconservation: an introduction. In: Burek, C.V., Prosser, C.D. (Eds.), the History of Geoconservation, Special Publications 300. London. The Geological Society, pp. 1-5.
18
Bollati, I., Smiraglia, C., Pelfini, M., 2013. Assessment and selection of geomorphosites and trails in the Miage Glacier Area (Western Italian Alps), Environ. Manage, 51 (4), 951-967.
19
Borghi, A., d'Atri, A., Martire, L., Castelli, D., Costa, E., Dino, G., Favero Longo, S.E., 2014. Fragments of the Western alpine chain as historic ornamental stones in Turin (Italy): enhancement of urban geological heritage through Geotourism, Geoheritage, 6(1), pp. 41-55.
20
Brilha, J., 2016. Inventory and quantitative assessment of geosites and geodiversity sites: a review, Geoheritage, 8 (2), pp. 119_134.
21
Brocx, M. & Semeniuk, V., 2017. Towards a Convention on Geological Heritage (CGH) for the protection of geological heritage, 19th EGU General Assembly. Austria.
22
Brandolini P., Cevasco A., Capolongo D., Pepe, G. Lovergine F., Del Monte M., 2017. Response of terraced slopes to a very intense rainfall event and relationships with land abandonment: a case study from Cinque Terre (Italy), Land Degradation & Development: 1-27. DOI: 10.1002/ldr.2672.
23
Bruschi, V.M. & Coratza, P., 2018. Geoheritage and environmental impact assessment (EIA). In: Reynard, E., Brilha, J. (Eds.), Geoheritage: Assessment, Protection, and Management, Elsevier, Amsterdam, pp. 251-264.
24
Betard, F; Peulvast, J. P; de Oliveira Magalhães, A; Carvalho Neta, M. L; Idalecio de Freitas, F., 2018. Araripe basin: a major geodiversity hotspot in Brazil, Geoheritage, (in press).
25
Crofts, R. & Gordon, J.E., 2015. Geoconservation in protected areas. In: Worboys, G.L., Lockwood, M., Kothari, A., Feary, S., Pulsford, I. (Eds.), Protected Area Governance and Management, ANU Press, Canberra, pp. 531-568.
26
Chan, M.A. and Godsey, H.S., 2016. Lake Bonneville geosites in the urban landscape: potential loss of geological heritage, Dev. Earth Surf. Process 20, pp. 617-633.
27
Coratza P. and Hobléa, F., 2018. The specificities of geomorphological heritage. In: Reynard E., Brilha J. (Eds), Geoheritage: Assessment, protection, and management, Elsevier, Waltham, in press.
28
Del Monte, M. and et al., 2013. A geotourist itinerary within Rome’s city center (Italy): a mixture of cultural and geomorphological heritage, Geogr. Fis. Dinam. Quat, 36, pp. 241-257.
29
Del Lama, E.A., de La Corte Bacci, D., Martins, L., da Gloria Motta Garcia, M., Dehira, L.K., 2015. Urban geotourism and the old centre of Sao Paulo city, Brazil. Geoheritage, 7, pp.147-164.
30
Del Monte M., D’Orefice M., Luberti G.M., Marini R., Pica A., Vergari F., 2016. Geomorphological classification of urban landscapes: the case study of Rome (Italy). Journal of Maps, 12, pp.178–189.
31
Erhartic, B., 2010. Geomorphosite assessment. Acta geogr. Slov. 50 (2), pp. 295-319.
32
Feuillet, T. & Sourp, E., 2011. Geomorphological heritage of the Pyrenees National Park (France): Assessment, clustering, and promotion of geomorphosites. Geoheritage, 3, pp.151-162.
33
Gray, M., 2013. Geodiversity: Valuing and Conserving Abiotic Nature. Second ed. Wiley-Blackwell, Chichester.
34
Garc´ıa-Ortiz, E., Fuertes-Guti´errez, I., Fern´andez-Mart´ınez, E., 2014. Concepts and terminology for the risk of degradation of geological heritage sites: fragility and natural vulnerability, a case study. Proc. Geol. Assoc. 125, pp. 463-479.
35
Liccardo, A., Mantesso-Neto, V., Piekarz, G.F., 2012. Urban geotourism – education and culture. Anu. Do Inst, Geociencias, 35, pp.133-141.
36
Mihai B., Nistor C., Toma L., Săvulescu I., 2016. High resolution landscape change analysis with CORONA KH4B imagery. A case study from Iron Gates Reservoir Area, Environmental Sciences, 32, pp. 200–210. DOI 10.1016/j. proenv.2016.03.025.
37
Maghsoudi, M., Moradi, A., Moradipour, F., Nezammahalleh, M. A., 2018. Geotourism Development in World Heritage of the Lut Desert, Geoheritage, 1867-2477, pp.1-16, https://doi.org/10.1007/s12371-018-0303-2.
38
Pereira, P. and et al., 2007. Geomorphosite assessment in montesinho natural park (Portugalia), Geographica Helvetica, 62 (3), pp. 159-169.
39
Pica, A., Vergari, F., Fredi, P., Del Monte, M., 2016. The Aeterna Urbs geomorphological heritage (Rome, Italy). Geoheritage 8 (1), pp. 31-42.
40
Reynard, E., 2005. Géomorphosites ET paysage (Geomorphosites and Landscape). Géomorphologie: relief, processus, environnement, 3, pp. 181–188.
41
Reynard, E., 2009. Geomorphosites: definitions and characteristics. In: Reynard E., Coratza P., and Regolini-Bissig G. (Eds), Geomorphosites, Pfeil Verlag, München, pp. 9–20.
42
Ruban, D. A., 2010. Quantification of geodiversity and its loss. Proc. Geologists' Assoc. 121, pp. 326-333.
43
Reynard, E., Hobléa, F., Cayla, N., Gauchon, C., 2011. Iconic sites for Alpine geology and geomorphology. Rediscovering heritage? Revue de Géographie Alpine, Journal of Alpine Research, 99 (2), doi: 10.4000/rga.1435.
44
Rodrigues, M. L., Machado, C. R., Freire, E., 2011. Geotourism routes in urban areas: a preliminary approach to the Lisbon geoheritage survey. Geojournal of tourism and geosites, Year IV, vol. 8, pp. 281-294.
45
Reynard, E. & Coratza, P., 2016. The importance of mountain geomorphosites for environmental education. Examples from the Italian Dolomites and the Swiss Alps. Acta geogr. Slov. 56 (2), pp. 291-303.
46
Reynard, E., Pica A., Coratza, P., 2017. Urban geomorphological heritage. An overview. Quaestiones Geographicae, 36 (3).
47
Reynard, E., Pica, A., Coratza, P., 2017. Urban geomorphological heritage, an overview. Quaest, Geogr, 36, pp.7-20.
48
Reynard, E. and Brilha, J., 2017. Geoheritage: Assessment, Protection, and Management, Elsevier, Amsterdam, p. 482.
49
Reynard, E., Brilha, J. (Eds.), 2018, Geoheritage: Assessment, Protection, and Management. Elsevier, Amsterdam.
50
Sellier, D., 2016. A deductive method for the selection of geomorphosites. Application to Mont Ventoux, Provence, France. Geoheritage, 8 (1), pp.15-29.
51
Vegas, J., Alberruche, E., Carcavilla, L., Garc´ıa-Cort´es, A ´., D´ıaz-Mart´ınez, E., Ponce de Leo´n, D., 2015. Integrating geoheritage into environmental impact assessment. In: VIII International ProGEO Symposium, Reykjavik (Iceland), Programme and Abstracts, pp. 37-38.
52
Wang, L., Tian, M., Wang, L., 2015. Geodiversity, geoconservation and geotourism in Hong Kong global geopark of China, Geologists' Assoc, 126, pp. 426-437.
53
Zouros, M. and Nickolas, C., 2007. Geomorphosite assessment and manage-ment in protected areas of Greece (Case study of the Lesvos island – coastal geomorphosites), Geographica Helvetica Jg, 62 (3), pp.169-180.
54
Zagozdzon, P. P. and Zagozdzon, K. D., 2016. Some aspects of geotourism in Poland- underground facilities and urban Geotourism, Przeglad Geol, 64, pp. 739-750.
55