TY - JOUR ID - 77935 TI - تحلیل زمین‌ساخت فعال حوضه‌ی بجنورد با کمک شاخص‌های مورفوتکتونیکی JO - پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی JA - GMPJ LA - fa SN - 22519424 AU - عزتی, مریم AU - آق آتابای, مریم AD - Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 2 IS - 4 SP - 130 EP - 144 KW - زمین‌ساخت فعال KW - شاخص‌های مورفوتکتونیکی KW - حوضه‌ی بجنورد KW - البرز شرقی DO - N2 - شاخص‌های مورفوتکتونیکی برای شناسایی خصوصیات خاص یک ناحیه و برای مثال برای تعیین سطح فعالیت‌های تکتونیکی مفید هستند. از این اطلاعات برای بدست‌آوردن جزئیات زمین‌ساخت ‌فعال در یک منطقه‌ی خاص استفاده می‌شود. منطقه‌ی مورد مطالعه در البرز شرقی- بینالود قرار دارد. در این مطالعه شاخص‌های مختلف شامل عدم تقارن حوضه زهکشی (AF)، شکل حوضه (Bs)، منحنی هیپسومتری (Hc)و انتگرال هیپسومتری (Hi)، سینوسیتی (S) و طول- شیب رودخانه (SL) محاسبه گردید. نتایج این تجزیه و تحلیل‌ها با هم جمع گردید و با شاخصی تحت عنوان زمین‌ساخت فعال نسبی (Iat) بیان گردید. در این مطالعه برای محاسبه‌ی شاخص‌های مورفومتریک از نقشه‌ی توپوگرافی و DEM منطقه در محیط نرم‌افزار GIS استفاده گردید. مقدار شاخص AF در حوضه‌ی اصلی 40 می‌باشد که نشان‌دهنده‌ی کج‌شدگی حوضه‌ی اصلی به سمت غرب می‌باشد. مقدار شاخص شکل حوضه (Bs) نشان می‌دهد که قسمت شرقی منطقه‌ی مورد مطالعه فعال‌ترین بخش آن می‌باشد. محاسبه‌ی شاخص منحنی هیپسومتری (Hc)و انتگرال هیپسومتری (Hi) نشان‌دهنده‌ی مرحله‌ی جوانی در قسمت شرقی منطقه‌ی مورد مطالعه می‌باشد. شاخص سینوسیتی (S) در حوضه‌ی اصلی 1.35 می‌باشد، که نشان‌دهنده‌ی بالا آمدگی تکتونیکی منطقه‌ی مورد مطالعه می‌باشد. منطقه‌ی مورد مطالعه (حوضه‌ی بجنورد) به چهار ناحیه‌ی تکتونیکی با فعالیت خیلی بالا، بالا، متوسط و پایین تقسیم-بندی شد و برای هر کدام از زیر حوضه‌های منطقه مقادیر شاخص زمین‌ساخت فعال نسبی (Iat) محاسبه شد و همچنین شدت فعالیت تکتونیکی مشخص گردید. محاسبه‌ شاخص زمین-ساخت فعال نسبی (Iat) نشان می‌دهد که بیشترین مقدار این شاخص مربوط به قسمت شرقی حوضه‌ی بجنورد می‌باشد. نقشه‌ی پهنه‌بندی نشان‌می‌دهد که بیشترین فعالیت تکتونیکی و پرخطرترین بخش منطقه‌ی مورد مطالعه قسمت شرقی حوضه‌ی بجنورد می‌باشد. UR - https://www.geomorphologyjournal.ir/article_77935.html L1 - https://www.geomorphologyjournal.ir/article_77935_58f2ce2971386b4c7d3b900bac00203a.pdf ER -