TY - JOUR ID - 77984 TI - تحلیل کمی تأثیر لیتولوژی و تکتونیک بر نیمرخ طولی رودخانه مطالعه موردی: رودخانه اوجان چای JO - پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی JA - GMPJ LA - fa SN - 22519424 AU - مقصودی, مهران AU - نویدفر, اصغر AU - قنبری, محمد AU - رضایی, علی AD - دانشگاه تهران AD - دانشگاه تبریز Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 4 IS - 1 SP - 104 EP - 117 KW - نیمرخ طولی KW - تحلیل‌های کمی KW - تکتونیک KW - رودخانه KW - اوجان چای DO - N2 - نیمرخ طولی رودخانه یافته‌های با ارزشی را در مورد تحول و تغییرات محیط‌های رودخانه‌ای در طول زمان در پی داشته است. در مقاله حاضر به بررسی تأثیر لیتولوژی و تکتونیک بر روی نیمرخ طولی رودخانه اوجان‌چای پرداخته‌شده است. این رودخانه به طولkm35/77و جزء سیستم زهکشی آجی چای می‌باشد.اطلاعات‌پایه جهت انجام کار،نقشه 1:100000 زمین‌شناسی شهرستان بستان‌آباد، نقشه‌های توپوگرافی حوضه و نرم‌افزارArc GIS9.3می‌باشد. برای ارزیابی حوضه به لحاظ تکتونیکی از شاخص‌های تکتونیکی SL , V, Af, IC و منحنی بی بعد(H/HO –L/L0) استفاده‌شده است. در این مطالعه حوضه اوجان‌چای به ده زیر حوضه تقسیم شد. برای تمامی زیر حوضه‌ها شاخص‌های تکتونیکی موردمحاسبه قرار گرفت.در بخش دوم کار با استفاده از ترسیم نیمرخ طولی زیر حوضه‌ها و انطباق سازند‌های زمین‌شناسی و گسل‌های موجود به بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر عدم یکنواختی و ناپایداری نیمرخ رودخانه پرداخته شد. داده‌های شاخص‌های تکتونیک به همراه نقشه شیب تهیه‌شده برای حوضه بدین‌صورت ارزیابی شد، که فعالیت زیر حوضه‌های 1،2،3 به دلیل قرا گیری در دامنه کوهستان سهند بیشتر متأثر از شیب می‌باشد. فعالیت زیر حوضه‌های 6 و 7 مربوط به گسل تبریز می‌باشد. بنابراین همبستگی برقرارشده بین شیب حوضه و شاخص‌های V و AF به ترتیب مقدار 4/0 و 39/0 به دست آمد.در ارتباط با تأثیر عوامل لیتولوژی و تکتونیک بر نیمرخ طولی در زیر حوضه‌های 2،3،5،7 هر دو عامل لیتولوژی و تکتونیک مؤثر بودند. زیر حوضه 6 به لحاظ تکتونیکی فعال‌ترین زیر حوضه ارزیابی شد. در این زیر حوضه عامل برتر غیریکنواختی نیمرخ طولی عبور گسل تبریز از بخش میانی حوضه و گسل‌های فرعی دیگر می‌باشد. درواقع ارتباط بین تکتونیک و لیتولوژی بر روی نیمرخ طولی به‌صورت اثر معکوس ارزیابی می‌گردد. UR - https://www.geomorphologyjournal.ir/article_77984.html L1 - https://www.geomorphologyjournal.ir/article_77984_542fd78ba99a2651e5aab566d33bfa9d.pdf ER -