TY - JOUR ID - 83339 TI - تحلیل پایداری کرانه رود با استفاده از تکنیک‌های ارزیابی سریع ژئومورفیک، مطالعه موردی: رودخانه سیمره در محدوده شهرستان دره شهر استان ایلام JO - پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی JA - GMPJ LA - fa SN - 22519424 AU - اسماعیلی, رضا AU - یارمحمدیان, راضیه AU - لرستانی, قاسم AD - دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران. AD - دانشجوی کارشناسی‌ارشد ژئومورفولوژی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران. AD - استادیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران. Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 7 IS - 3 SP - 57 EP - 70 KW - فرسایش کرانه رود KW - ارزیابی سریع ژئومورفیک KW - سیمره KW - ایلام DO - N2 - فرسایش کرانه رود اثرات ژئومورفیک متعددی بر کانال رود شامل تخریب کناره رودخانه، تغییر مسیر رود، افزایش ورود رسوبات به جریان، رسوب‌گذاری در رودخانه و غیره ایجاد نموده و می‌تواند به‌عنوان یک مخاطره برای فعالیت‌های انسانی محسوب گردد. در این مقاله پایداری و ناپایداری کرانه رود با استفاده از روش‌های ارزیابی سریع ژئومورفیک (RGA) در قسمت‌هایی از رودخانه سیمره (در شهرستان دره شهر، استان ایلام) مورد بررسی قرار گرفت. رودخانه سیمره در محدوده مورد مطالعه به 13 بازه تقسیم‌بندی شد و با نقشه‌برداری از مقاطع عرضی نمونه و عملیات میدانی شاخص‌های پایداری و ناپایداری کرانه رود ارزیابی شدند. روش شاخص پایداری کانال رود (CSI) و شاخص پتانسیل فرسایش کرانه رود اکلاهما- اوزاراک (OSPEI) برای مطالعه فرسایش کرانه رود مورداستفاده قرار گرفتند. بر اساس روش CSI همه بازه‌های مورد مطالعه دارای ناپایداری متوسط بوده­اند و شاخص‌های فروسایی بستر، فرسایش کناره، شواهد حرکات توده‌ای و مدل تکاملی رود مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در تعیین میزان پایداری و ناپایداری کرانه رود ارزیابی شدند. در روش OSEPI، 86 درصد بازه‌ها دارای ناپایداری متوسط و 14 درصد بازه‌ها در حالت ناپایدار ارزیابی شدند. در این روش،  شاخص‌های ارتفاع کرانه، رسوبات منفصل کرانه، شواهد فرسایش کرانه و پوشش گیاهی حاشیه رود به‌عنوان مهم‌ترین عوامل در میزان ناپایداری کناره رود تعیین شدند. امتیازات به‌دست‌آمده از هر دو روش رابطه مثبت و نسبتاً خوبی ( R2 = 0.71) داشته‌اند. نتایج امتیازدهی شاخص­ها و امتیازات نسبی عوامل در ناپایداری کرانه رود نشان می­دهد که روش OSEPI شاخص­های مناسب­تری را ارائه نموده و تقسیم‌بندی توصیفی آن بهتر از روش CSI قابلیت تفکیک دارد. UR - https://www.geomorphologyjournal.ir/article_83339.html L1 - https://www.geomorphologyjournal.ir/article_83339_b415d62eb8b9fd982f6bd378b4a9ab30.pdf ER -