مقایسه مدل‌های نسبت فراوانی و عامل اطمینان در پهنه‌بندی فرسایش بدلند(مطالعه موردی: بخشی از حوضه جاجرود

نویسندگان

1 دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه مازندران

2 کارشناسی ارشد هیدروژئومورفولوژی دانشگاه مازندران

چکیده

بدلند شکل نهایی فرسایش آبی است که آثار تخریبی زیادی در محیط طبیعی دارد. دامنه‌های جنوبی البرز مرکزی در منطقه­ی موردمطالعه به خاطر شرایط خاص ژئومورفولوژیکی در معرض اشکال مختلف فرسایش، به‌ویژه فرسایش بدلند قرار دارد. بااین‌وجود، تاکنون مطالعات کمی در این زمینه­ انجام‌شده است. هدف از این تحقیق مقایسه کارایی مدل‌های نسبت فراوانی و عامل اطمینان در پهنه­بندی بخشی از حوضه جاجرود است. برای این منظور نقشه‌های عوامل مؤثر شامل جنس زمین، ارتفاع، شیب، جهت دامنه و پوشش گیاهی و کاربری اراضی منطقه تهیه و مورداستفاده قرار گرفتند. در مرحله بعد، سطح فرسایش بدلند موجود در هر طبقه از عوامل باهمپوشانی نقشه پراکنش بدلند در محیط  ArcGISمحاسبه شد و ضریب نسبت فراوانی به دست آمد. با اعمال این ضرایب در لایه­های اطلاعاتی و تلفیق آن‌ها، نقشه پهنه­بندی منطقه با استفاده از مدل­های نسبت فراوانی و عامل اطمینان تهیه گردید. ارزیابی مدل­ها با استفاده از رابطه­ی احتمال تجربی نشان داد که مدل­های نسبت فراوانی و عامل اطمینان به ترتیب با احتمال تجربی 93/0 و 99/0 برای پهنه­بندی فرسایش بدلند در منطقه مناسب هستند. اما در مقایسه، مدل عامل اطمینان کارایی بالاتری در جداسازی و شناسایی مناطق حساس به فرسایش بدلند دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of Frequency Ratio and Certainty Factor Models in Badland Erosion Zonation (Case Study: Part of Jajrud Watershed)

چکیده [English]

Badland is final form of water erosion which has a lot of destructive effects in natural environmental. Southern slopes of central Alborz is exposed to badland erosion because of geomorphologic conditions. However, few studies have been conducted on badland erosion. The purpose of this study to compare efficiency of the frequency ratio model with certainty factor model in part of Jajrud watershed. To this purpose maps of effective factors including litho logy, elevation, slope, aspect and vegetation were digitized in ArcGIS. In the next stop, the frequency of the badland erosion in each class of factors was calculated through overlaying the dispersion map of badland erosion areas and the frequency ratio was achieved as result of it integration of those the zonation map was created using the frequency ratio and Certainty Factor models. Investigation into the efficiency of models show that model of frequency ratio and Certainty Factor with the empirical probability of 0.93 and 0.99, respectively are appropriate for badland erosion zonation. However, in comparison, the Certainty Factor model has a higher efficacy in the separation and recognition of appropriated areas for badland erosion zonation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • zonation
  • badland erosion
  • frequency ratio
  • certainty factor
  • Jajrud