%0 Journal Article %T ارزیابی مدل WEPP در برآورد میزان فرسایش و رسوب در اراضی مارنی منطقۀ خواجه %J پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی %I انجمن ایرانی ژئومورفولوژی %Z 22519424 %A صادق‎زاده ریحان, محمدابراهیم %A یاراحمدی, جمشید %D 2018 %\ 11/18/2018 %V 2 %N 1 %P 97-112 %! ارزیابی مدل WEPP در برآورد میزان فرسایش و رسوب در اراضی مارنی منطقۀ خواجه %R %X نقش فرسایش خاک، در تولید رسوب و پُر شدن مخازن سدها، از اهمیت جهانی برخوردار است. از آنجا که بسیاری از حوضه‌های آبخیز در اکثر کشورها ، ازجمله ایران، فاقد ایستگاه‌های رسوب‎سنجی هستند، بنابراین باید در چنین مناطقی برای برآورد فرسایش و رسوب از مدل‎سازی استفاده شود. منطقۀ مورد مطالعه، ایستگاه‌های حفاظت خاک مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان شرقی است که از سازندهای مارنی تشکیل شده است. برای برآورد فرسایش و رسوب، منطقۀ مورد مطالعه به سه زیرحوضه تقسیم شد و هر زیرحوضه تحت مدیریت متفاوت حفاظت خاک قرار گرفت و در خروجی آنها، میزان فرسایش و رسوب به‎صورت مستقیم اندازه‎گیری شد. برای ارائۀ تصویر مناسبی از توزیع مکانی مقادیر تلفات خاک در سطح منطقه و همچنین بررسی تأثیر روش‌های مختلف مدیریتی در کاهش هدررفت خاک و نهشته‌گذاری آن، از مدل ویپ با به‎کارگیری برنامۀ ژئوویپ استفاده شده است. نتایج این مدل در قالب نقشه‎های تلفات خاک و مکان‎های ترسیب در محیط GIS ارائه شده است. ارزیابی کارایی مدل مذکور از طریق مقایسۀ مقادیر کمی رسوب مشاهداتی با مقادیر برآوردی صورت گرفته است. نتایج شبیه‌سازی مدل در محل خروجی هر زیرحوضه، به‎ترتیب مقادیر 2/23، 3/21 و 5/6 تن در هکتار گزارش شده است؛ در حالی‎که مقادیر مشاهداتی در این مناطق، به‎ترتیب 2/20، 7/18 و 8/4 تن در هکتار بوده است. از سوی دیگر مکان‎های نهشته‎گذاری در سطح حوضه، مطابقت کاملاًً مناسبی با محل‌های سازه‌های مکانیکی (کنتور باند و کنتور ترنج‌ها) نشان داد. نتایج این پژوهش نشان داد که مدل WEPP کارایی خوبی در شبیه‌سازی فرسایش و رسوب دارد؛ به‎طوری که مقایسۀ آماری نتایج به‎دست‎آمده از این روش با نتایج آزمون t نرم‎افزار STATGRAPHICS بین داده‌های مشاهده‌ای، در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معنا‌داری دیده نشد. %U https://www.geomorphologyjournal.ir/article_77903_b82a584162183accb3a2071f303f155a.pdf