TY - JOUR ID - 77892 TI - پایش وضعیت بیابان‌زایی کویر حاج علی قلی (2006-1987) JO - پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی JA - GMPJ LA - fa SN - 22519424 AU - موسوی, سید حجت AU - ولی, عباسعلی AU - معیری, مسعود AU - رنجبر, ابوالفصل AD - دانشگاه اصفهان AD - دانشگاه کاشان Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 1 IS - 4 SP - 85 EP - 102 KW - پایش تغییرات KW - بیابان‌زایی KW - کویر حاج علی قلی KW - دور سنجی DO - N2 - بیابان‌زایی یکی از خطرات زیست‎محیطی است که بخش عمده‌ای از جهان را تحت تأثیر خود قرار داده و مجامع علمی به‎طور گسترده‌ای در پی یا‎فتن راه درمان برای آن هستند. پایش پویایی و علل بیابان‌زایی، برای ارائۀ دستورکارهای مهم برای راهبردهای کنترل بیابان‌زایی و برنامه‌ریزی منطقی استفاده از زمین در مناطق خشک و نیمه‎خشک، ضروری است. هدف از این پژوهش ارزیابی زمانی ـ مکانی بیابان‌زایی و پایش تغییرات آن در بازه بیست‎ساله (1987 - 2006) در حوضۀ کویر حاج علی قلی با استفاده از روش‎های دورسنجی و سیستم اطلاعات جغرافیایی است. برای این امر، داده‌های ماهواره‌ای سنجده TM لندست5 (14/6/1987) و سنجنده ETM+ لندست 7 (29/8/ 2006) از طریق روش‎های تحلیل مؤلفه مبنا، تسلدکپ و شاخص‌های شوری، تفاضل تصویر، طبقه‌بندی، میانگین‎گیری هندسی و ارزیابی دقت، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ارزیابی دقت روش‌های پایش تغییرات نشان می‌دهد که روش تحلیل مؤلفه مبنا با دقت کل 23/91 درصد و ضریب کاپا 92/0 و شاخص شوری (1) با دقت کل 80 درصد و ضریب کاپا 74/0، به‎ترتیب بیشترین و کمترین دقت را در تفکیک کلاس‌های تغییر دارند. نتایج شناسایی وضعیت بیابان‌زایی حاکی از این است که تغییرات گسترده‌ای در ویژگی‎های اکوژئومورفولوژی پهنۀ مطالعاتی رخ داده است، به‎گونه‎ای که 099/748 کیلومترمربع از مساحت منطقه، تحت تأثیر تغییر کاربری و کاهش توان اکولوژیک و بیولوژیک قرار دارد. گسترش فضایی آنها بیشتر منطبق بر محدوده‌های اطراف پلایا، مخروطه‎افکنه‌های کال‌شور و چشمه‎علی و مناطق شمال و شمال غربی کویر است. در مجموع پهنۀ مطالعاتی در معرض بیابان‌زایی با ریسک بالا قرار دارد. UR - https://www.geomorphologyjournal.ir/article_77892.html L1 - https://www.geomorphologyjournal.ir/article_77892_173281acf0db1e91097e0a5199b8d1fd.pdf ER -