TY - JOUR ID - 78052 TI - پایش و پیش‌بینی اثر خشکسالی‌ها بر دبی چشمه‌های کارستی شهرستان کرمانشاه JO - پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی JA - GMPJ LA - fa SN - 22519424 AU - فتح نیا, امان اله AU - احمدآبادی, علی AU - رجائی, سعید AU - معصوم‌پور سماکوش, جعفر AD - Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 5 IS - 3 SP - 38 EP - 51 KW - خشکسالی KW - چشمه‌های کارستی KW - دبی KW - بارش KW - کرمانشاه DO - N2 - آبخوان کارست در مناطق آهکی اهمیت زیادی در تأمین آب مصرفی دارند، این آبخوان‌ها تحت تأثیر دوره‌های افزایش و کاهش بارش و همچنین تغییرات اقلیمی قرار دارند. به‌منظور مدیریت پایدار منابع آب، شناسایی تغییرات دبی چشمه‌های کارستی این آبخوان‌ها ضروری می‌باشد. در تحقیق حاضر تحلیل سری‌های زمانی هیدرولوژیکی، بین دبی چشمه‌های کارستی شهرستان کرمانشاه و بارش با استفاده از شاخص بارش استانداردشده، آزمون من- کندال و زنجیره مارکوف برای پایش و پیش‌بینی خشکسالی و اثر آن بر دبی چشمه‌های انجام گرفت. همچنین ارتباط بارش- دبی و تأخیر زمانی به‌صورت کوتاه و بلندمدت با همبستگی پیرسون بررسی شد. داده‌های تحقیق شامل دبی سراب‌های بی‌ابر، ورمنجه و نیلوفر و بارش ایستگاه‌های هواشناسی کرمانشاه، روانسر و اسلام‌آباد غرب برای دوره زمانی 88-1368 به‌صورت ماهانه و سالانه بود. نتایج تحقیق نشان داد بین دبی سراب ورمنجه (639/0) و بی‌ابر (642/0) با بارش ایستگاه هواشناسی اسلام‌آباد غرب و سراب نیلوفر با ایستگاه هواشناسی کرمانشاه (484/0) بیشترین همبستگی وجود دارد. به دلیل حالات مختلف بارش مانند جامد یا مایع، توزیع و شدت آن، اثر بارش بر افزایش دبی با تأخیر حداقل 2 ماه و حداکثر 6 ماه مشاهده شد. نتایج آزمون من- کندال بیانگر افزایش مقدار بارش (76-1368) و سپس کاهش (88-1377) می‌باشد که دبی سراب بی‌ابر همین روند را نشان می‌دهد، و دبی سراب نیلوفر از سال 1387 دچار تغییر کاهشی شده است. نتایج آزمون زنجیره مارکوف نشان داد که در هر سه ایستگاه احتمال رخداد دوره خشک بیشتر از دوره بارانی است، در ایستگاه اسلام‌آباد غرب 892/0، در ایستگاه روانسر 89/0 و در ایستگاه کرمانشاه 886/0 می‌باشد. مطالعه نشان داد که احتمال افزایش دوره‌های خشک در آینده بیشتر و به‌تبع آن دبی سراب‌های موردمطالعه کاهش خواهد یافت. مطالعه شاخص SPI سالانه روند کاهش دبی با خشکسالی را نسبت به دوره‌های تر بهتر نشان می‌دهد. UR - https://www.geomorphologyjournal.ir/article_78052.html L1 - https://www.geomorphologyjournal.ir/article_78052_a95f07225bec886caed4b5a7c93c56d8.pdf ER -