TY - JOUR ID - 78083 TI - بررسی آثار لندفرمی فعالیت‌های یخچالی عصر پلیستوسن در ایران مرکزی (منطقه موردی: کذاب-یزد) JO - پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی JA - GMPJ LA - fa SN - 22519424 AU - شریفی پیچون, محمد AU - زارع, فاطمه AU - طاهری نژاد, کاظم AD - دانشگاه یزد Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 6 IS - 2 SP - 29 EP - 44 KW - حوضه کذاب KW - مواریث یخچالی KW - مورن ها KW - تیلیت KW - کواترنر DO - N2 - در برخی از مناطق ایران مرکزی با وجود شرایط خشک و بیابانی حال حاضر لندفرمهایی قابل مشاهده­اند که مربوط به فرایندهای یخچالی بوده و در گذشته بوجود آمده­اند. هدف از این پژوهش، مطالعه و بررسی این نوع لندفرم ها جهت شناخت شرایط محیطی و اقلیمی گذشته در حوضه های خارج از کوه شیرکوه می­باشد. روش اصلی مطالعه مشاهده مستقیم بوده و از نقشه­های توپوگرافی، زمین شناسی، تصاویر ماهواره­ای، نقشه رقومی ارتفاعی و دستگاه GPS نیز استفاده شده است. بعلاوه، از روش­های رایت و پورتر در بازسازی آثار سیرکهای گذشته استفاده­شده است. یافته­ها حاکی از وجود لندفرمهایی است که در سیستم مورفوژنتیک یخچالی بوجود آمده­اند. این لندفرمها در دو دسته لندفرمهای کاوشی یخچالی و تراکمی یخچالی مورد بررسی قرار گرفته اند. آثار کاوشی فعالیت یخچالهای گذشته در منطقه شامل 28 سیرک بزرگ و کوچک و دره های وسیع و عریض با عرض بعضا بیش از 200 متر در ارتفاع حدود 2000 متر است. مهمترین آثار تراکمی عملکرد یخچالها مورن­های میانی، تیلیت­ها و یخرفت­های انتهایی است. مورن­های میانی در منطقه مورد مطالعه به شکل تپه­های تخم­مرغی و مارپیچی شکل بوده و نزدیک به یک کیلومتر طول و حدود 20 متر ارتفاع دارند و از جمله تیپیک­ترین آثار تراکمی یخچالها را در ایران مرکزی بوجود آورده­اند. همچنین، تیلیت­ها از دیگر آثار تراکمی فعالیت زبانه های یخی در منطقه هستند که به شکل تراسهایی در سمت چپ و راست دره رودخانه بر روی سنگ بستر اغلب به شکل دگرشیب و متناوب در دو سمت دره قرار گرفته­اند و احتمالا مربوط به اولین دوره یخچالی می بوده که در دوره­های دیگر توسط سیمان کربنات کلسیم سخت شده و به شکل کنگلومرا در آمده­اند. یخرفت­های انتهایی نیز در سه ارتفاع 1750، 1850 و 2170 متر وجود دارند که می تواند حاکی از وجود سه دوره یخچالی در منطقه باشد که از قدیم به جدید از شدت و قدرت آنها کاسته شده است. بررسی های دانه سنجی بر روی رسوبات میانی و تیلیت ها نیز موید منشا و فرایند زبانه یخچالی در منطقه است.   UR - https://www.geomorphologyjournal.ir/article_78083.html L1 - https://www.geomorphologyjournal.ir/article_78083_0e9ac6ed187322a22368bc3ed2690a76.pdf ER -