بررسی تأثیر اجزای بافت خاک و میانگین هندسی قطر ذره‎ها روی پاسخ طیفی سطح خاک (مطالعه‎ی موردی: بخشی از کویر خاتم، یزد)

نویسندگان

1 دانشگاه کاشان

2 دانشگاه پونا، هند

چکیده

امروزه با پیدایش فناوری سنجش از دور، امکان بهره‎برداری از آن برای مطالعه‎ی بسیاری از ویژگی‎های خاک، همچون اندازه‎ی هندسی ذره‎ها و تعیین بافت خاک با صرف وقت و هزینه‎ی کمتری فراهم شده است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر اجزای بافت خاک و میانگین هندسی ذره‎ها بر پاسخ طیفی سطح خاک، در دشت خاتم با استفاده از داده‎های ماهواره‎ای سنجنده ASTER است. بدین منظور در 23 آگوست سال 2007 میلادی، مطابق با زمان اخذ تصویر، نمونه‎برداری از سطح خاک در 76 پروفیل به‎شکل تصادفی انجام گرفت. مقادیر مربوط به بافت نمونه‎های خاک به‎روش هیدرومتری در آزمایشگاه و درنهایت میانگین هندسی قطر ذره‎ها برای هر نمونه محاسبه شد. پس از انجام تصحیحات هندسی و رادیومتریک و سایر پردازش‎ها روی تصاویر، برای بررسی اثر بافت و میانگین هندسی ذره‎های خاک بر بازتاب زمینی، از روش رگرسیون چندمتغیره بین مقادیر تخمینی هر لایه‎ی اطلاعاتی و مقادیر آزمایشگاهی در نقاط آموزشی استفاده شد. درنهایت دقت مدل‎ها بر اساس ضریب تبیین حاصل از برازش خط بین مقادیر مشاهداتی و تخمینی نقاط تست مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که باند مادون قرمز نزدیک سنجنده‎ی استر، می‎تواند در تعیین درصد شن (با ضریب تبیین 5/0 و خطای استاندارد 9/11)، سیلت (با ضریب تبیین 4/0 و خطای استاندارد 09/10)، رس (با ضریب تبیین 57/0 و خطای استاندارد 46/3) و میانگین هندسی ذره‎های خاک (با ضریب تبیین 4/0 و خطای استاندارد 09/0) منطقه‎ی مطالعاتی مؤثر باشد. همچنین نتایج نشان داد که ارتباط معناداری بین مقادیر بازتاب طیفی سایر باندهای اصلی و فاصله‎ی اقلیدسی از خط خاک با مقادیر آزمایشگاهی سیلت، شن و میانگین هندسی ذره‎ها وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها