بررسی نسبت تحویل رسوب (SDR) در حوضۀ رودخانۀ جاجرود

نویسندگان

1 دانشگاه ارومیه

2 دانشگاه تبریز

چکیده

پژوهش پیش رو، تحلیل علمی و تکنیکی از بررسی مدل‌های موجود و نتایج حاصل از آن در تعیین متوسط تحویل رسوب در دورۀ زمانی بلندمدت برای حوضه‌های متوسط‎مقیاس، واقع در حوضۀ رودخانۀ جاجرود به‎منظور تعیین مناسب‎ترین مدل برای برآورد نسبت تحویل رسوب در زیرحوضه‌های این رودخانه است. برای بررسی متوسط تحویل رسوب در دورۀ زمانی بلندمدت، به داده‎های آماری بارندگی و پارامترهای حوضه نیازمندیم. شاخص SDR شاخصی برای اندازه‎گیری واکنش حوضه به‎میزان فرسایش بالادست است. در این نوشتار از هفت مدل ونانی، سرویس حفاظت خاک آمریکا، مانرو و رنفرو، ویلیام و برنت، روئل و ویلیامز برای برآورد نسبت تحویل رسوب SDR استفاده شده است. در اکثر این مدل‌ها به پارامترهای مساحت، نسبت R/L، طول آبراهۀ اصلی و شیب حوضه برای محاسبه SDR از طریق روابط ارائه‎شده برای هر مدل نیاز است. مقادیر حاصل از این روابط برای تعیین بهترین مدل در تخمین نسبت تحویل رسوب با SDR واقعی مقایسه‎شده و مقادیر حاصل از تفاضل SDR واقعی و پیش‎بینی‎شده با توجه به کمترین میزان اختلاف، مدل مطلوب را معرفی می‎کند. نتایج بررسی مدل‌های مذکور نشان می‌دهد که از هفت زیرحوضۀ مطالعه شده، در چهار زیرحوضۀ فشم، میگون، امامه و افجه، مدل مانرو و رنفرو مطلوب‎ترین نتیجه را در برداشته است و در دو زیر حوضۀ آهار و کند، مدل روئل به نتیجه مطلوب دست‎یافته و تنها در زیرحوضۀ لوارک، مدل رنفرو مطلوب‎ترین نتیجه را در برآورد نسبت تحویل رسوب داشته است.

کلیدواژه‌ها