الگوی مورفولوژیک دره‌های رودخانه سردر و تفتو در شرق و جنوب شرق طبس

نویسندگان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

رودخانه‌های سردر و تفتو در شرق و جنوب شرق طبس واقع‌شده‌اند. دره‌های این رودخانه‌ها از پدیده‌های بسیار زیبای ژئومورفولوژی در منطقه محسوب می‌گردند. این دره‌ها از مهم‌ترین کانیون ها در رشته‌کوه شتری واقع در شرق ایران مرکزی هستند. به‌منظور بررسی تغییرات مورفولوژی رودخانه‌های سردر و تفتو از عکس‌های هوایی سال 1956 و تصاویر ماهواره‌ای سال 2015 در محیط نرم‌افزار ArcGIS استفاده‌شده است. با تقسیم رودخانه‌ها به دو بخش کوهستانی و آبرفتی الگوی جریان رودخانه‌ها برحسب درجه پیچش، در محدوده کوهستانی به علت محصور شدن در دره‌های باریک و عمیق و جنس سخت سنگ‌های کربناته به‌صورت پیچان‌رودی (2-25/1) و در بخش آبرفتی به علت وجود تشکیلات سست و نرم به‌صورت پیچان‌رودی شدید (بیشتر از 2) است. پیچش‌ها در مسیر کانیون رودخانه‌های سردر و تفتو در سال‌های مذکور تغییرات چندانی نداشته و حالت کلی پیچشی خود را در رسوبات آبرفتی حفظ کرده‌اند که علت آن احتمالاً ناشی از قرارگیری این رودخانه‌ها در منطقه گرم و خشک کویری بلوک طبس و عدم وجود جریان دائمی در بخش‌های آبرفتی است.

کلیدواژه‌ها