1
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان‌شرقی
2
دانشگاه تبریز
3
تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان‌شرقی
چکیده
ناپایداری دامنهای باعث ایجاد خسارات هنگفت اقتصادی و تلفات انسانی در سطح جهان میشوند. تهیه نقشه احتمال ریسک و تعیین مناطق مستعد وقوع آن‌ها،یکی از راه‌های آمادگی به‌منظور کاهش تأثیرات آتی چنین وقایع پرمخاطره محسوب میشود.هدف از این تحقیق، بررسی میزان حساسیت و تعیین احتمال وقوع ناپایداری دامنهای در حوضه آبریز تسوج میباشد.بدین منظور، از مدل فرآیندیSINMAP < /span>در محیط نرم‌افزاریGISو با استفاده از مدل رقومی ارتفاعی زمین(DEM) مستخرج از نقشههای توپوگرافی مقیاس1:25000استفاده‌شده است.نتایج حاصل از اجرای مدل نشان داد که احتمال وقوع ناپایداری در منطقه نسبتاً بالا میباشد. واسنجی شبیه‌سازی از طریق مقایسه نتایج حاصله با دادههای مشاهده‌ی در قالب نتایج تفسیر عکسهای هوایی و مشاهدات صحرائی نشان داد که نتایج حاصل از شبیه‌سازی مدل با ضریب اطمینان بالائی قابل‌قبول است. همچنین، همپوشانی نتایج حاصل از مدل با نقشههای شیب و لیتولوژی منطقه نشان داد که زمین‌لغزش‌های منطقه عمدتاً نیز در روی سازندهای زمین‌شناسی ماسه‌سنگ، شیل و مارن و در شیب‌های 20-50 درصد رخ دادهاند. گسترش سازندهای حساس به فرسایش و تأثیر فعالیت‌های تکتونیکی بر آن‌ها باعث شده تا حجم وسیعی از مواد واریزهای در دامنهها تشکیل‌شده و به علت شیب بالای حوضه و فقر پوشش گیاهی آن شاهد حرکات تودهای فعال در این ناحیه باشیم. بطوریکه انتقال این مواد سالانه خسارات هنگفتی به سازه‌های هیدرولوژیکی موجود در عرصه آبخوان تسوج وارد می‌سازد. با توجه به تطابق و همخوانی مطلوب نتایج مدل با مشاهدات صحرائی پیشنهاد میگردد تا مطالعات مشابهی برای تعیین مناطق دارای ریسک بالای ناپایداری دامنهای قبل از شروع عملیات سازهای مخصوصاً در مناطق ناهموار صورت گیرد. این امر میتواند خسارات ناشی از انتقال رسوب به این سازهها را کاهش داده و عمر مفید آن‌ها را افزایش دهد.
یاراحمدی, جمشید, روستائی, شهرام, & رفیعی, مالک. (1397). مدل‌سازی ناپایداری دامنه ای در حوضه آبریز تسوج با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیائی (GIS). پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی, 4(3), 84-96.
MLA
جمشید یاراحمدی; شهرام روستائی; مالک رفیعی. "مدل‌سازی ناپایداری دامنه ای در حوضه آبریز تسوج با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیائی (GIS)". پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی, 4, 3, 1397, 84-96.
HARVARD
یاراحمدی, جمشید, روستائی, شهرام, رفیعی, مالک. (1397). 'مدل‌سازی ناپایداری دامنه ای در حوضه آبریز تسوج با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیائی (GIS)', پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی, 4(3), pp. 84-96.
VANCOUVER
یاراحمدی, جمشید, روستائی, شهرام, رفیعی, مالک. مدل‌سازی ناپایداری دامنه ای در حوضه آبریز تسوج با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیائی (GIS). پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی, 1397; 4(3): 84-96.
)